Altın Nedir?

Altın, geçmişten günümüze kadar insanların asırlar boyunca kullanmış olduğu en değerli metallerden bir tanesidir. Bu metali özel kılan şeylerin başında bozulmaması ve parlaması yatar. Altının doğada az bulunması her dönem değerini daha da arttırır.

Altın’ın periyodik tabloda gösterim yerine göre atom numarası 79’dur. Altın “Au” olarak sembolize edilerek tablodaki yerini belli eder. Bakır ve gümüş gibi geçiş elementlerinin bulunduğu sütün da yer alır.

Altın çıkartma da her zaman Siyanürleme olarak bilinen bir yöntem kullanılır. Bu yöntem ile altın ve gümüş üretiminde son 100 yıldır etkili olunmuş ve kullanılmıştır. Son zamanlarda bu yönteme ek olarak yeni yöntemler geliştirilse de Siyanürleme yöntemi kadar etkili olmadı. Bunun sebebi ise günümüz madenciliğinde çıkarılan altının, küçük tane boyutlu tenörlü olmasıdır. Altın yatakların değerlendirmesinde bu yüzden tek seçenek olarak karşımıza çıkar.

Cevherdeki altın ve gümüşün anyonik siyanür kompleksleri halinde çözülmesi gerektiğini biliyoruz. Bu durumda sulu faza ekstraksiyon (özütlenmesi) ve sulu fazdan kazanılma sürecine uyarak işlemler yaparız. Çözünen altın ve gümüşün sulu faza ekstraksiyonu için birçok yönteme başvurulur. Yöntemlerin saptanmasında altın cevherinin rezerv ve tenoru ile mineralojik, geçirgenlik ve difüzyon gibi bazı etkenler dikkat alınır. Başlıca iki farklı ekstraksiyon yöntemi uygulanıyor.

Bunlar:

• Yığın Özütleme Yöntemi
• Karıştırmalı Özütleme Yöntemi

Aslında bu değerli metal doğada çok fazla yerde bulunuyor. Ancak yüzde oranlarının aşırı düşük olması nedeniyle verimli işletmeciliğe ulaşmak pekte mümkün değil. Bu olanağı elde etmek için uygun lokasyon ve yerleşim gerekiyor. Aslında deniz suyunda altın oranı bizlere bunu kanıtlar niteliktedir. Ton başına yaklaşık 7 mg’dir.

Maden kaynakları normal şartlarda iki sınıfa ayrılmıştır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Birincil altın yatakları
• İkincil altın yatakları.

Birincil yatakları, kuvars madeni bakımından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Bu yüzden kuvars içeren kayalar her zaman gümüş ve altın ve çeşitli sülfürler içerir. İkincil yataklar ise birincil yatakların aşınmasından kaynaklanan bir yapıdan oluşur. Bu yapıya çökeller denir. Çökeller alüvyon kökenli olup boyları milimetrenin yüzde biri kadardır. Bu altın tanecikleri bir araya gelerek 25 veya 30 kilogramlık kütleler haline gelebilir.

Altın Nasıl Çıkartılır?

Dünya genelinde çıkartılan altının neredeyse tamamı, altınlı kumların iç kısmından, kuvarslı ya da şistli damarlardan çıkartılarak işlenir. Altını minerallerden ayırabilmek için kimyasal yöntemlerin yanı sıra mekanik işlemlerde kullanılır. Mekanik yöntemlerde genelde mineraller öğütülerek ince bir toz hale getirilir. Toz halindeki bu yapı, su ve yağlı bir maddenin karışımıyla yıkanarak altın halini aldırılır. Kimyasal yöntemlerde ise altın yataklarının işletme tarzı ve olanağı çok çeşitli bir yapıdadır. Altın mineralini öğütme veya yıkama sırasında bile malgamalama yöntemine başvurarak işlemler yapılabilir. Bu yöntemle elde edilen malgama damıtılarak altın ayırılır. Ayrıca klor suyu sayesinde altında işleme yapılabilir. Günümüzde en sık kullanılan işleme, siyanürleme yöntemidir. Bu yöntemde ilk olarak metal, geniş havuzlarda potasyum siyanür veya sodyum siyanür maddelerini çözdürülür. Sonra bir başka metal ile işleyerek altının tamamen çökmesi sağlanır. Bazı karmaşık yapıdaki altın mineralleri işlemede daha kolay yöntemlerle de işlenebilir. Bu yöntemler ayrımsal yükseltgenme yoluyla ve asit ya da buharların etkiyle eleme ile karşımıza çıkar. Altını arındırmak için yapılması gereken ilk işlem; metal yapıyı altın klorüre dönüştürmektir. Ardından elektroliz yardımı ile ayrıştırılır.

Altın Nerelerde Kullanılır?

Altın’ın muhteşem parlaklığı ve doğada varlığının azlığı bu metal madenini değerli hale getirir. Bunun yanı sıra kolay işlenmesi onu çekici kılan özelliklerdendir. Mücevharat olarak ta kullanılan bu metal tarih boyunca değerli bir hal almıştır. Bu yüzden kullanım alanı da günümüze kadar artmıştır. Bunlar:

• Yiyecek ve içecek olarak altın kullanımı
• Yatırım aracı olarak altın kullanımı
• Endüstriyel alanda altın kullanımı