Onbinlerce İnsanın Katledilişinin Tanığı: Babi Yar

Babi yar, 2.Dünya Savaşı sırasında Nazilerin 2 günde yaklaşık 33.000 Yahudi’yi katlettiği, Ukrayna Kiev’deki yerin adıdır. İlya Ehlenburg’un romanına göre ise Naziler iki günde yaklaşık 70.000 insanı öldürmüştür. Ukrayna’nın Kiev şehrinde, önceleri askeri bir bölge olan Babi Yar daha sonra mezarlık olmuş, 1937 ise tamamen kapatılmıştır.

19 Eylül 1941 yılında Almanya Kiev’i işgal ettikten sonra, katliam için çalışmalara hemen başladı. 26 Eylül gününde bu konuda yapılan toplantıda, Alman üst düzey askeri istihbarat yetkilileri Kiev Yahudilerinin Alman birliklerine karşı saldırı için hazırlıklar yaptıklarını rapor etti. Bunun üzerine toplantıdan Kiev’de bulunan Yahudilerin yok edilmesi kararı çıktı. Katliamı Nazilere bağlı Einstazgruppe isimli Alman birlikleri yapmıştır.

Bu vahşi katliamdan ölü taklidi yaparak sağ kurtulan 29 kişinin anlattıklarına göre, kurbanların hiç biri son ana kadar hiç bir şeyi fark edemedi. Büyük katliam Kiev’de el ilanları dağıtarak başladı, bu ilanlarda Kiev bölgesinde yaşayan Yahudilerin daha iyi şartlara kavuşabilmelerini sağlamak için, başka bölgelere nakil edilecekleri duyuruldu. Dağıtılan bu ilanlarda, 29 Eylül sabahı saat 06.00’da bütün Yahudilerin Kiev meydanında toplanması gerektiği ve gelirlerken yanlarında bütün değerli eşyalarını, paralarını, kalın giyeceklerini de getirmeleri yazıyordu.

Dağıtılan bu ilanlar Yahudiler üzerinde çok etkili oldu, Almanlar üç bin ya da beş bin kişi toplanmasını beklerken, meydana gelenlerin sayısı otuz binlere ulaştı. Herkes toplanınca kurbanlar çeşitli istasyonlardan geçmek suretiyle, Babi Yar’a doğru yola çıkarıldılar. Uğranılan her istasyonda, Yahudilerin sırasıyla yanlarında getirdikleri paralar, değerli eşyaları ve kıyafetleri onlardan alındı. Babi Yar’da kurbanlar, 150 metre uzunluğunda, 15 metre derinliğine, 30 metre genişliğinde çukurların önünde otomatik silahlarla taranarak katledildiler. 2 gün boyunca yaklaşık 33.000 insan bu şekilde öldürüldü.

Daha sonra ki aylarda da Babi Yar’da sistematik olarak bu vahşet devam etti. Resmi kaynaklara göre Kiev’deki Alman işgali sona erene kadar yani üç yıl boyunca, yaklaşık 220.000 kişi Babi Yar’da Naziler tarafından öldürüldü. Nazilerin vahşetle katlettiği bu insanlar arasında sadece Yahudiler değil, esir Sovyet askerleri, Romanlar, Yahudi olmadığı halde hasta ve sakat olanlarda vardı.

Babi Yar katliamı, uzun yıllar boyunca Ukrayna tarih kitaplarında yer almadı. Sovyet makamları bu katliamı ilk başlarda inkâr etti, sonraları katliamı kabul ederek öldürülenler anısına bir heykel dikip, katliamda ölen herkesi Sovyet vatandaşı olarak ilan etti. Ukrayna ise bağımsızlığına kavuşunca bu vahşete kurban gidenler için her yıl anma törenleri gerçekleştirmeye başladı.