Batı Hun Devleti

Batı hun devleti, hun imparatorluğu bünyesinden ayrılan ve kendisi de hükümdar soyundan gelen Çiçi Tanghu tarafından kurulmuş bir devlet olarak bilinmektedir.

Hun imparatorluğunun doğu ve batı olarak ayrılmasının nedeninin, Çiçi ile kardeşi arasındaki anlaşmazlık olduğu bilinmekle birlikte, bu anlaşmazlığın en büyük nedeni olarak, Çiçi’nin kardeşinin Çin egemenliği altına girmek istemesi gösterilmektedir.

Ancak Çiçi’nin bunun atalarına saygısızlık olacağını savunması üzerine ülkenin iki parçaya ayrıldığı ve ayrılan toprakları iki kardeşin ayrı ayrı yönettiği bilinmektedir. Ancak Çiçi’nin, Çin’e karşı mücadelesinde başarısız olduğu bilinmektedir.

Çok fazla bilgi bulunmamakla birlikte, batı hun devleti öncelikle büyük hun imparatorluğu bünyesinden ayrılmış bir devlet olarak, ardından kendi içinde iki parçaya bölünmüş bir devlet olarak yatılara geçirilmiştir.

Batı Hun Devleti Hakkında Genel Bilgiler ve Kayıtlar

Batı hun devleti olarak adlandırılan ve tarihe de bu şekilde anılan yegâne devlet düzeni, Çiçi tarafından yönetilen kısım olarak bilinmektedir.

Bunun dışında, kardeşinin yönettiği ve Çin egemenliği altına girmiş olan kısım, batı hun devletinin bir parçası olarak sayılmamaktadır. Ayrıca Çiçi Han’ın, vatanın kutsallığı ve emanet oluşu ile ilgili ettiği sözler tarihe geçmesine ön ayak olmuştur.

Bunun yanı sıra, kardeşi ile yollarını ayırdıktan sonra, Çiçi’nin kendisine bağlı olan kabileler ile birlikte Issık gölü çevresine çekildiği ve buraya konuşlandığı bilinmektedir.

Çiçi Han her daim kardeşinin, çinin egemenliğine girmek ve ekonomik problemleri bu şekilde halletmek politikasına karşı çıkmış ve yalnızca ekonomik ve yaşamsal zorluklar nedeni ile atalarının mirasını bırakarak, onursuz bir yaşam sürmeyi reddetmiştir. Bu nedenle ettiği sözlerden dolayı, tarihe adını yazdırmıştır.

Batı Hun Devleti ve Genel Tarihçe Bilgisi

Batı hun devleti hakkında pek çok söylenti ve teori olmasının yanı sıra, asıl devlet olarak, Çin egemenliği altında yaşamayı reddeden Çiçi Han’ın yönetiminde kalan kısım kabul görmüştür.

Batı hun olarak da adlandırılan ve özellikle Türk tarihinde kendisine bu şekilde yer bulan batı hun devleti, kuzey ve güney kısımları olarak da bölünmüş değil tek bir devlet olarak nitelendirilmiştir. Buna bağlı olarak, hükümdarı tek kişi gösterilmiştir.

Batı hun devletinin tarihi, oluşumu ve kuruluşu hakkında ileri sürülen pek çok bilgi olmasının yanı sıra, tartışmalara neden olacak şekilde fazla karışıklık olduğu ve soyların da karıştığı bilinmektedir.

Batı hun olarak kabul edilen devletin tek yöneticisi olarak Çiçi han kabul görmekteyken, Çin egemenliği altına giren hunların da zaman içerisinde kendi içlerinde bölünmeler yaşadıkları bilinmektedir.

Bu bölünmelerin ana sebebi olarak yine iki kardeş gösterilmekle birlikte, güney hun olarak ayrılan parçanın hükümdarı hakkında fala bilgi bulunmamaktadır ancak, kuzey hun olarak adlandırılan parçanın hükümdarı hakkında, güneyin de hükümdarı olarak söz edilmektedir.

Güney hun devletinin oluşmasından sonra, bu devletin de kendi içinde bir parçasının ayrıldığı ve Beş Hun 16 Krallık şeklinde anıldığı bilinmektedir. Bunun yanı sıra, diğer hun devleti ve ak hunların ise, kuzey hun devletinden bölünerek oluştukları iddia edilmektedir ancak bu konuda kesin bir kanıt bulunmamakla birlikte konu oldukça tartışmalıdır.

Kuzey hun devletinin hükümdarı olarak Panu, güney hun devletinin hükümdarı olarak Pi isimli Hanlar kayıtlarda bulunmakla birlikte, Panu isimli Hanın hem kuzeyin hem de güneyin hanı olduğu söylemlerini destekleyen kanıtların mevcut olduğu bilinmektedir. Bu hanın yönetim zamanında ise, kuzey hun içerisinde bölünmeler yaşandığı bilinmektedir.

Çiçi hanın kurduğu batı hunun ise baskılara uzun süre dayanamadığı ve savaş kaybettikleri kaynaklar arasında yer almaktadır.