Ahlatşahlar Beyliği

Ahlatşahlar 11. ve 12. Yüzyılda Van gölü ve civarında kurulan, başkenti Ahlat olan Anadolu Selçuklu beyliklerinden biridir. Beyliğin merkezi olan Ahlat, günümüzde Bitlis’e bağlı bir ilçedir. Kardeşleri Berkyaruk ve kardeşi Muhammed Tapar ile aralarında anlaşmazlıklar olan El-Kutbi  ye Van Gölü çevresinde toprak verilir, El-Kutbi  (Sökmen Bey )de bu topraklara 1100 yılında Ahlatşahlar beyliğini kurar. Monarşi ile yönetilir ve  en parlak dönemini II.Sökmen Bey yönetiminde yaşar. Sökmen Bey’in ölümünden sonra yönetimi devralan oğulları Gürcülerle ve Eyyubiler ile sürekli çatışma halinde olmuştur. Beyliği özellikle yıpratan hadiseler Gürcü savaşlarıdır. Daha sonra Artuk Hükümdarı tarafından, Ahlatşahlar beyliği topraklarının bir kısmına el konulmuştur. Sökmen Bey öldükten sonra ise beylikte süregelen karmaşa ve düzensizlikler sonucu, 1100 yılında kurulan Ahlatşahlar Beyliği 1207 yılında savaşmadan Eyyubiler’in hakimiyetine girmiştir.

Konumu

Ahlat Beyliği, günümüz Doğu Anadolu Bölgesi illerinden olan Van, Muş, Malazgirt, Tatvan bölgelerinde kurulmuştur. 1071 yılında yapılan Malazgirt Savaşı’nda Selçuklu Devleti tarafından üs olarak kullanılan bölgedir.

Ahlatşahlar Beyliği Hükümdarları

El Kutbi

İbrahim Bey

Ahmed Bey

Nasireddin Muhammed Sökmen

Seyfettin Beytimur

Bedrettin Aksungur

Malik el Mansur Muhammed

İzzettin Balaban

İklim ve Geçim Kaynakları

Karasal iklimin hakim olduğu bölgede göl nedeniyle kışlar daha yumuşak geçmiştir. Bu nedenle çiftçilik ve hayvancılık yaparak geçimlerini sağlamışlardır. Buğday, çavdar, fasulye, arpa, patates, biber, domates, kavun ve karpuz gibi çeşitli mahsuller yetiştirmişlerdir. Bu arada Van Gölü’nün nimetlerinden de faydalanmayı unutmamışlar, balıkçılık yaparak hem karınlarını doyurdular hem de ticaretini yaptılar. Van Gölü’nde gemicilik konusunda tecrübe edinen Ahlatlılar, deniz ticaretine de girerler. Ticaret yolları üzerinde bulundukları için topladığı vergiler sayesinde ekonomileri gittikçe iyileşir. Yukarıda sayılan özellikler ve Van Gölü nedeniyle dikkatlerini üzerine çeker ve kısa sürede hedef haline gelirler.

Madencilikle de ilgilenirler ve başkent Ahlat civarında arsenik çıkararak diğer beyliklere satarlar.

Kültürel Hayat

Aflatşahlar Beyliği de tıpkı diğer devletler gibi, sınırlarını genişletme amacıyla seferler düzenlemiştir. Ele geçirdikleri bölgelerde, iskan politikası uygulamışlar, halka hizmet için medrese, hastane, cami ve köprüler yapmışlardır.

Beyliklerini tehlikelerden korumak için, kale ve surlarını güçlendirdiler. Tarıma destek verdiler.