Büyük Selçuklu İmparatorluğunun Parçalanması

300 yıl boyunca ayakta kalmayı başaran Selçuklu devleti ilk olarak Büyük Selçuklu devleti olarak değişmiştir. Bunun ardından beş farklı kola bölünen devlet en son yaşanan durumlardan dolayı 3 asır ayakta kalmayı başarmış, arından parçalanma sürecine girmiştir. Bunun belirli sebeplerini ise sizler için şu şekilde sıralayabiliriz.

Parçalanma Nasıl Meydana Geldi?

Sultan Melikşah’ın vefat edişinin ardından kısa bir zaman geçmeden vezir olarak görev alan Nizam’ül – Mülk de Batınilerin ellerine geçirilerek öldürülmüştür. Şeklen Irak ve Horasan içerisinde yer alan Büyük Selçuklu sultanlarına bağlı bir şekilde ilerleyen kirman – Suriye ve Anadolu Selçukluları olarak da bilinen imparatorlukların parçalanması gerçekleşti. Melikşah ölümü ardından yerine 5 yaşında olan minik oğlu Mahmud her ne kadar tahta çıkarılmış olsa bile Berkyaruk onu tanıyamadı. Berkyaruk ise 1104 yılı içerisinde hayata gözlerini yumdu. Onun ardından yerine ise kardeşi olan Muhammed Tapar geldi ve İsfahan sınırları içerisinde tahta çıkan isim oldu. Gurlular – Karahanlılar – Harezmşahlar bu olayların ardından tekrar vergi ödemesi adına vergiye bağlandılar. Halife her ne kadar siyasi olan gücü eline almak istese bile bu çabalar için tekrar son verildi. Ona ise sadece bu alanda sıkıntı yaşanmaması adına sadece dini olan görevlerin bırakılmasına karar verdi. Fakat Karahıtaylar bu süreç içerisinde 1141 yılında Katvan ile olan mücadele karşısında yenildi. Yaşanan yenilgi durumu ise Sultan Sançar için adeta büyük ve önemli bir dönüm noktası haline geldi. Bir daha her ne olur ise olsun toparlama konusunda başarılı olmayı beceremediler. 1153 yılı içerisinde yaşanan ayaklanma durumuna göre göçebe hayatı Oğuzlar’ı tutsak olarak ele geçirdi. Üç yıllık olan esaretin ardından her ne kadar ellerinden kurtulmuş olsa bile Sultan Sançar 1157 yılı içerisinde 72 yaşına girdiği an öldü. Bu durum ise aslında devletin  bitmesi noktasında önemli bir adım oldu. Her ne kadar yaşanan belirli olaylar devletin parça parça da olsa bölünmesine neden olsa bile asıl yıkım ölümün ardından meydana gelmiştir.