Lütesyum

Lütesyum, bir lantanit sınıfı kimyasalları arasında yer alır ve sembolü Lu’dur. Yapısal olarak gümüşi, sert, yoğun ve ender bulunan, atom numarası 17 olan bir toprak metalidir. Korozyona ve oksijene dayanıklıdır ancak nemli hava için geçerli değildir. Lantanit (elementlerin iyonik yarıçaplarında atom numarası 57, lantan, 71 lütesyumdan beklenenden daha büyük bir azalmadır) serisindeki son elementtir ve 6. dönem geçiş metallerinin ilk elemanı olarak kabul edilir. Kimyasal bir reaksiyona girerken, atom en dışta bulunan iki elektronu kaybeder ve bu şekilde lantonit atomu arasında en yüksek yoğunluklu erime noktasına ve sertliğe sahiptir.

Lütesyum elementi, dünya üzerinde gümüşten çok daha fazla bulunuyor olmasına rağmen, bol miktarda elde edilebilen bir elemente değildir. Yaygın bir kullanımı yoktur. Lutesyum-176, mineral ve meteoritlerin yaşını belirlemek için kullanılan yaklaşık 38 milyar yıllık yarılanma ömrüne sahip nispeten bol (%2,5) bir radyoaktif izotoptur. Lütesyum genellikle itriyum elementi ile birlikte ortaya çıkar ve bazen metal alaşımlarında ve çeşitli kimyasal reaksiyonlarda katalizör olarak kullanılır.

Çoğu lütesyum tuzunun sulu çözeltileri renksizdir ve kuruduktan sonra iyodür hariç olmak üzere beyaz kristal katılar oluşturur. Nitrat, sülfat ve asetat gibi çözünür tuzlar, kristalizasyon üzerine hidratlar oluşturur. Oksit, hidroksit, florid, karbonat, fosfat ve oksalat su içinde çözünmezler.

Lütesyumun Kullanım Alanları Nelerdir?

Bu element genelde sadece bilimsel araştırma, kimya enstitüleri ve tıbbi cihazlar gibi alanlarda kullanılır. Lütesyum elementinin bilimsel araştırma dışında çok az pratik kullanımı vardır. Ticari anlamda lütesyumun kullanım alanları şunlardır:

• Petrol rafinerilerinde petrol ürünlerinin kimyasal olarak kırılması için katalizör olarak kullanılabilir.
• Lutetium-177-dotatat ile radyomun terapi bir kanser tedavisi şekli olarak kullanılırken, lityum-176, meteoritlerin radyometrik tarihlendirilmesinde kullanılır.
• Lütesyum oksit, PET (pozitron emisyon tomografisi) detektörlerinde, vücuttaki hücresel aktivitenin 3D görüntüsünü oluşturmak için tıbbi bir tarama yapmak için kullanılır.

Lütesyumun Olası Sağlık Tehlikesi Nelerdir?

Lütesyumun olası sağlık tehlikeleri yok denilecek kadar azdır. Düşük toksine sahiptir ve insan vücudunda bilinen hiçbir biyolojik işlevi yoktur. Aynı zamanda patlama tehlikesinin de olduğu düşünülür ancak henüz bilimsel bir bulgu bulunmamaktadır.

Lütesyumun Keşfi

1794 yılında keşfedilen mineral gadolinit veya itriyum iterbiyum, terbiyum, erbiyum ve diğer nadir toprak elementlerinin kaynağı olmuştur. İsviçre kimyager Jean Charles Marignac ytterbia bir bileşik olduğu kabul edilmiş ve iterbiyum ve erbiyum dahil olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.