Oksijen Elementi Nedir?

Oksijen elementi nedir sorusunun tam cevabı; oksijen elementi, periyodik tablodaki Kalkoljenler grubuna ait renksiz bir elementtir ve O kimyasal sembolü ile temsil edilir. Oldukça reaktif ve metal olmayan oksijen elementi, diğer elementlerin ve bileşiklerinin çoğuyla kolayca oksit oluşturabilir. Oda sıcaklığında, formül O2 ile karakterize edilen kokusuz, tatsız bir diyatomik gazdır. Oksijenin doğal olarak bolluğu sırasıyla %99,76, %0.04 ve %0.20 olan 16O, 17O ve 18O dahil olmak üzere bilinen üç kararlı izotop vardır. En uzun ömürlü 15O olan radyoaktif izotoplar da mevcuttur ve bunların en uzun ömürlü 15O 122.24 saniyelik bir yarı ömür ile karakterize edilirken, en kısa ömürlü 12O’nun yarılanma ömrü 580 (30) X 10-24 saniyedir. Oksijen, atmosferik hacminin %21’ini oluşturur ve Dünya atmosferinde bolca bulunur. Bileşikleri ile birlikte oksijen, insan vücudunun kütlesinin yaklaşık üçte ikisini ve Dünya kabuğunun kütlesinin %49,2’sini oluşturur. Oksijen gazı ticari olarak sıvılaştırılmış havanın fraksiyonel damıtılmasıyla çıkarılır. Kuru havanın azotu emebilen ancak oksijen bırakabilen mikro gözenekli bir mineral olan zeolit ​​içinden geçirilmesiyle de elde edilebilir. Havayı seçici olarak geçirgen bir seramik zardan geçirmek koşuluyla saf oksijen üretilebilir. Laboratuvarda yapay hidrojen peroksitin ayrıştırılması için bir katalizör olarak bilinen manganez (IV) oksit kullanılarak veya suyun elektrolitik ayrışması ile yapay olarak üretilebilir. Oksijen ayrıca potasyum klorat madeni (KClO3) kuvvetli bir şekilde ısıtıldığında da oluşur.

Oksijen Elementi Tarihi

Oksijen elementinin tarihi oldukça karmaşıktır. Birkaç kimyager resmi keşfinden önce oksijen üretmiş olsa da ismini ve özelliklerini tanımlayamamışlardır. 1608’de Hollandalı mühendis Cornelius Drebbel potasyum nitratın (güherçile) ısıtılması sonucunda oksijen olduğunu bildiğimiz bir gaz çıkardığını gösterdi. Oksijenin keşfi için kredi üç kimyacıya verilebilir- Joseph Priestley, Carl Wilhelm Scheele ve Antoine Lavoisier. 1774 yılında İngiltere’nin Wiltshire kentinde merkürik oksiti ısıtarak ve salınan gazı toplayarak oksijen üreten Priestley keşfinin bir açıklaması yayınladı. Gazın nefes almayı kolaylaştırdığını ve bir mumun daha parlak yanmasına neden olduğunu gözlemledi. Carl Wilhelm Scheele 1771’de İsveç Uppsala’da başarılı bir şekilde oksijen üretmiş olsa da yazılı bildiri 1777’de Priestley’den çok daha sonra yayınlandı. Fransız kimyager Antoine Lavoisier, oksi-gen adını önderdiği için dünya çapında bu gaz oksijen ismiyle bilinmektedir.

Oksijen Elementi Kullanım Alanları

Oksijen elementinin kullanım alanları oldukça geniştir. Oksijen gazı, çelik endüstrisinde dövme işlemi sırasında istenmeyen bileşiklerin ve yabancı maddelerin giderilmesi için ticari olarak kullanılmaktadır. Hidrojen peroksit ve nitrik asit gibi çeşitli kimyasalların üretiminde büyük miktarlarda oksijen kullanılır. Antifriz (otomobil motorlarında suya eklenen kimyasallar) üretiminde kullanılan bir kimyasal olan epoksietan oksijenden üretilmektedir. PVC’nin öncüsü olan polyester ve kloroetan yapımında kullanılabilir. Metalleri kaynaklamak veya kesmek için kullanılan oksi-asetilen alevi oksijen gazı içerir. Artık kanalizasyon ve endüstriyel atık suların arıtılmasında giderek daha fazla kullanılmaktadır. Sıkıştırılmış oksijen gazı perçinleyiciler, matkaplar ve boya püskürtücüler dahil pnömatik aletlerde kullanılır. Hastanelerde pediatrik kuluçka makinelerinde, yeni doğmuş bebeklere erken doğduklarında ihtiyaç duydukları çevresel güvenliği sağlamada kullanılır. Roket yakıtı, yanma oranını artırmak için yüksek oksijen içeriğine sahiptir. Astronotlar, denizaltılar ve tüplü dalgıçlar yapay yolla verilen oksijene güvenerek yolculuk yaparlar. Son olarak ise derin deniz dalışları için oksijen, oksijen toksisitesini önlemek için helyum veya azot gibi diğer gazlarla seyreltilir.