Anadolu Selçuklu Devletine Başkentlik Yapmış Şehirler

İlk Başkent İznik

Anadolu Selçuklu Devleti, Anadolu da kurulan Türk Devletlerinden biridir. 1071 Malazgirt Savaşı ile Türkler Anadolu’ya hızla yayılarak yerleşmiştir. Dönemin Selçuklu komutanı olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Anadolu’daki fetihlerini hızlandırarak batıya fetih seferlerine çıkmıştır. 1075 yılında ise İznik bölgesini Bizans İmparatorluğundan alarak Anadolu Selçuklu Devleti’nin ilk başkenti yaparak Anadolu Selçuklu Devletini kurmuştur.

Anadolu Selçuklu Devleti, Oğuz boylarının Üç Oklu Kınık boyunun altı olup Selçuk hükümdarı ailesinden gelen Süleyman Şah tarafından kurulmuştur. Malazgirt savaşının kazanılmasıyla beraber Anadolu’nun kapıları Türklere açılmıştır. Savaşın kazanılmasından sonra ise savaşa katılan komutanlar ve reisleri Anadolu’nun Türkleştirilerek İslamiyet’in yayılması görevini üstlenmişlerdir. Bu savaşa katılan komutanlardan biri olan Süleyman Şah, Selçuk Beyin oğludur. Süleyman Şah Anadolu’ya girdikten sonra Konya bölgesini Rumlardan almıştır. Daha sonra ise fetih seferlerini batıya yöneltmiştir. Batıda ise İznik ve bölgesini fethederek askeri kuvvetlerinin merkezi haline getirdi. Böylece devletin temelleri de atılmış olmuştur.

O dönemde Bizans İmparatorluğu içinde yaşanan tartışmalar ve iç isyanlardan yararlanarak İznik bölgesinin alanını genişleterek orayı oldukça güçlü bir merkezi yer haline getirmiştir. İznik de bir devlet kurarak, Anadolu’ya yeni göç eden Türkmenlerin birlik beraber olup, Müslüman insanların İznik bölgesine gelmesine büyük bir olanak sağlamıştır. O bölge de önceden yaşayan Müslüman halkın uzun yıllar boyunca Bizans İmparatorluğunun zulmüne uğramaları, Süleyman Şah’ın yeni bir devlet kurması ile son bulmuş oldu. Süleyman Şah’ın sahip olduğu insani ve hoşgörü özellikleri ile bölge halkı rahat bir nefes almış oldu. Süleyman Şah’ın insanlara göstermiş olduğu bu hoşgörü sayesinde devletin temellerinin sağlam atılmasına olanak sağladı.

Zamanla Süleyman Şah boyunduruğuna giren halk hoşgörü ve refah bir hayat sürerek kendiliğinden Müslüman oldu.  Yeni gelen Türkmen halkları ile güçlü bir yapılanma kurarak zamanla fetih seferlerini arttırdı. Ermenilerle savaşarak onlara engel oldu. 1802 yılın da Çukurova’ya seferler yaparak Adana, Tarsus başta olmak üzere bütün bölgeyi fethetti. Daha sonrasında ise Antakya’yı Hristiyanların elinden aldı. 1802 de ise Tutuş ile yaptığı savaşta öldü. O öldükten sonra ise oğulları Sultan Melikşah’ın yanına gönderildi. Süleyman Şah’ın ölmesiyle beraber Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarsız kaldı ve İznik bölgesini vekil olarak Ebu’l Kasım yönetti. Sultan Melikşah öldükten sonra ise şehzade Kılış Arslan kaçarak İznik’e gelir ve hükümdarlığa oturur.

Başkentin Konya Yapılması

Sultan Melikşah’ın ölmesiyle beraber, Kılıç Arslan İran’dan İznik’e kaçar ve tahtın başına geçer. Kılıç Arslan tahta geçtikten sonra devlet teşkilatını oluşturmaya başlar. Uzun dönemler boyunca güçsüz kalan başkent İznik bölgesinin güçlendirerek merkezi otoriteyi arttırmaya başlar. Daha sonrasın da ise vakit kaybetmeden seferlere başlar. Başlangıç olarak ilk tehdit olarak Bizans İmparatorluğu’nu görür. Marmara sahillerine geçmeye başlayan Bizanslıları durdurmak amacıyla seferler yapar ve sonucunda durdurur. Batı sınırlarını güvence altına aldıktan sonra doğuya seferlere başlar. Malatya ve bölgesini kuşatma altına alır. Bu kuşatma sırasında Haçlı ordusunun Anadolu’ya girdiğini öğrenir ve kuşatmayı sonlandırarak geri döner. Haçlı ordusu, Avrupa da yaşayan prensler, derebeyler, soylular ve şövalyeler de oluşmaktaydı. Haçlı ordusu hızla Anadolu topraklarına ilerleyerek kısa bir sürede İznik bölgesini alır. Bu işgalden dolayı Kılış Arslan Konya’yı, Anadolu Selçuklu Devletinin yeni başkenti yapar. Haçlı ordusu ise ilerlemeye devam ederek Anadolu’nun içlerine kadar gelmiş olur. Kılıç Arslan ise bu ilerleyişi durdurmak için büyük bir mücadele verir. Gece baskınları yapar, Türk akıncılarını Vur- kaç tekniği ile Haçlı ordusunu geri püskürterek büyük bir zafer kazanır. Yenilen Haçlı ordusundan sona Bizans ile bir anlaşma imzalanır. Bu zaferden sonra ise tekrar doğuya yönelir ve Malatya’yı alır. Bunu ise Musul’u alması takip eder.

Daha sonra ki yıllarda ise Konya’nın resmi olarak başkent olması Şehinşah ve Sultan Mesud dönemi ile başlamıştır. I.Mesud Konya’yı abisi olan Şehinşah’tan alarak Konyayı yerleşim yeri olarak görerek başkent yapmıştır. Konya bölgesi uzun yıllar boyunca Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti olarak kullanılmıştır. Alaeddin Keykubat’ın hükümdar olduğu dönemler de ise Moğollara karşı savunmayı arttırmak amacı ile Konya şehrinin etrafı surlar ile örülmüştür. Bu noktadan sonra ise Konya başkent olarak vazgeçilmez bir merkezi yer haline gelmiştir.