Bor Madeni Kullanım Alanları

Türkiye’de en fazla bulunan madenlerden biri, bilindiği üzere bor madenidir. Bor yatakları genellikle Balıkesir, Eskişehir ve Kütahya’da yer almaktadır. Ülkemizde bu kadar çok çıkarılan bor madeni haliyle çok fazla kullanılmakta ve ihraç edilmektedir. Bor madeni kullanım alanlarında ilk olarak; çıkarılan bor madeninin binde 300’den fazlası ülke kullanımında tüketilse de dünyanın yaklaşık yüzde 75’ine seramik, deterjan, gübre ve cam yapımında kullanılmak üzere satılmaktadır. ABD’de üretilen seramik ve cam ürünlerinin yaklaşık yüzde 80’ini bor madeni oluşturmaktadır. Bor madeni ayrıca, yüzde 4’lük ağartıcılar, deterjanlar ve sabunların yapımında da bolca kullanılmaktadır. Toplam dünya bor rezervinin yüzde 4’ü tarım alanında, yüzde 3’ü emay ve sırlar alanında, yüzde 9’u ise bor madeninin kullanıldığı diğer yüzlerce alanda kullanılmaktadır. 2008’in sonundaki küresel ekonomik kriz ve 2009’daki resesyon, otomotiv ve inşaat endüstrileri gibi bor tüketimi için hayati önem taşıyan sektörleri olumsuz etkilemiştir. 2010 yılında ılımlı ekonomik toparlanma bor üretimi ve tüketiminde artışa neden olmuştur. Asya ve Güney Amerika ülkelerinde tarım, seramik ve cam pazarlarında çok az ikame olduğu varsayımıyla bor madeni tüketiminin önümüzdeki yıllarda artması beklenmektedir. Deterjan, emaye, yalıtım ve sabunlarda kullanılan bor madeninin yerini başka maddelerin alması günümüzde mümkündür. Sodyum perkarbonat, deterjanlardaki bor madeninin yerini alabilir, ancak hidrolize girmek için daha düşük sıcaklıklar gerektirir, bu da çevresel bir husustur. Bazı emayelerin üretiminde, fosfatlar gibi diğer cam üreten maddeler kullanılabilir. İzolasyon ikameleri arasında selüloz, köpükler ve mineral yünler bulunmaktadır. Sabunlarda, yağ asitlerinin sodyum ve potasyum tuzları, temizleme ve emülsifiye edici ajanlar olarak işlev görebilir. Bu nedenle bor madeni kullanım alanlarının azaltılması hedeflenmektedir.

Bor Madeni Nerelerde Çıkarılır?

Elemental bor madeni, sınırlı ticari uygulamaları olan bir metaloiddir. Ancak başlıca bileşikler olan boron bileşikleri ticari olarak önemlidir; bu nedenle bor ürünleri, cevher, bileşik kalsiyum ve sodyum yokluğu veya mevcudiyeti bakımından değişen borik oksit içeriklerine göre fiyatlandırılır ve satılır. Dört borat minerali- kolemanit, kernit, tinkal ve uleksit- dünya çapında endüstrinin kullandığı bor madenlerinin yüzde 90’ını oluşturmaktadır. Peki bor madeni nerelerde çıkartılır? Bor madeni yatakları, üç bölgede bulunan en büyük bor madeni yataklarıyla volkanik aktivite ve kurak iklimlerle ilişkilidir: Amerika Birleşik Devletleri’nin Mojave Çölü, Güney Asya’daki Tethyan kuşağı ve Güney Amerika’nın And kuşağı. Sonuç olarak, çoğu bor madeni öncelikle Kaliforniya ve Türkiye’de ve daha az ölçüde Arjantin, Bolivya, Şili, Çin ve Peru’da çıkarılır. Bor bileşikleri ve mineralleri, yüzey ve yeraltı madenciliğiyle birlikte tuzlu sudan üretilir. ABD dünya bor kaynaklarının yaklaşık beşte birini elinde bulundurmaktadır ve dünyanın en çok bor madeni ihracat eden ülkedir.