Çan Kay Şek Kimdir? Çan Kay Şek Hayatı

Çin topraklarında doğmuş siyasetçi ve askerdir. Çan Kay Şek’in resmiyetteki adı Çan Çongçeng olarak biliniyor. Okul hayatının bir bölümünü Japonya’da tamamlamıştır. Japonya’da soyadı Nakamura olarak değişmiştir. Modern Çin’in temellerini atan Sun Yat-Sen’in vefatından sonra Çin Milliyetçi Partisi başkanı olmuştur.  ÇMP’nin başına geçmesiyle hem asker hem siyasetçi olmuştur.  Çin üzerinde oyunlar oynayan bazı sorunlara sebebiyet veren Kuzey gruplarına karşı Kuzey Seferi’ni başlatmıştır.  Daha sonra insanlar üzerinde otoritesi arttığı için kendi hükümetini kurmuştur.  1928 yılından 1949 yılına kadar Çin Cumhuriyeti Milliyetçi Hükümeti’nin yönetiminde bulundu.

Çin içerisinde başlayan Mao Zedong isyanının çok kanlı bir şekilde bastırdı. Çan Kay Şek’in bu hareketinden sonra komünistler ile aralarından büyük savaşlar meydana geldi. 2. Dünya Savaşı’nda Japonya işgalinde bile bu iç savaş devam etti. Japonya’nın ülke içerisinde at koşturmasına göz yummayıp komünistlerle anlaşarak ordu kurmuştur. Japonya’nın ülke işgaline son vermesiyle milliyetçi ve komünist kavgaları tekrar patlak verdi. Daha sonra Tayvan’a gitti ve orada hükümet kurdu.

Çan Kay Şek’in Güçlenmesi

Sun Yat-Sen’in vefatından sonra ÇMB yönetiminde bir eksik meydana geldi. Bu koltuğun yeni varisi iki isim vardı. Wang Jingwei ve Çan Kay Şen arasında koltuk mücadelesi başladı.  Çan Kay Şek , Wang kadar güçlü bir kimliğe sahip olmamasına rağmen çabaları sayesinde koltuğu kazanmıştır.

Çan Kay Şek, Milliyetçi Devrimci Ordu komutasına getirildi.  Milliyetçi Devrimci Ordu aracılıyla Kuzey Seferi’ne yürüdü.  Çin’in kuzeyindeki birliklerle uzun süre çarpıştı ve kazandı. Tüm ÇMP’yi tek bir çatı altında toplamayı başarabildi.  Milliyetçi Devrimci Ordu,  Kuzey Seferi’nden cesaretlenerek komünistlere büyük darbeler vurmaya başladılar. Komünistlerinde birliklerini bölgeye getirmesiyle Çin iç savaşı başladı. Mao Zedong ve Çan Kay Şek arasında büyük savaşlar meydana geldi. Toplam Çin bölgesinde iç savaş 10 yıl devam etti.

Çan Kay Şek’in Savaş Yönetimi

Çan Kay Şek,  Japonya işgalinden hemen sonra komünist ve milliyetçileri bir araya getirdi. Komünist ve milliyetçileri tek bir uğur uğruna savaşmaya kabul ettirdi. Japon kuvvetlerine karşı direniş başladı ve kumandan Çan Kay Şek oldu.

Çin İç Savaşı : Japonların işgali bittikten sonra Çin yönetimi tartışma konusu oldu.  İki kutup taraf konuşmaya ve anlaşmaya çalıştılar. Fakat herhangi bir anlaşmanın olmamasından dolayı iç savaşa zemin hazırladılar. 3 yıl süren kaos ortamından bir netice alamayan Çan Kay Şek, tüm birlikleriyle birlikte Tayvan’a gitmeye karar verdi.  Beraberindeki birliklerle Tayvan’ın yönetimini ele geçirdiler. Çan Kay Şek, ülke yönetimini Tayvan’dan sağladı.

Çan Kay Şek’in Tayvan Yılları

Çan Kay Şek’in kurduğu hükümet Tayvan’da bulunan Taipei şehrine taşınmak zorunda kaldı. Çan Kan Şey, Taipei şehrinde ülke yönetimine devam etti.  Çan Kay Şek’in başkanlık yaptığı yıllar 1956-1961-1967 ve 1973 yıllarıydı. Soğuk Savaş döneminde başkanlık değiştirmesinin doğru bir karar olarak görmeyen Çan görevine devam etti. Bu sayede birçok ülke ile tanışmasına ve bilinmesine yol açtı. Fakat Birleşmiş Millet Çin Halk Cumhuriyeti’nin yönetimini Mao hükümeti olduğu söyledi ve Mao hükümetini tanıdı.

Çan Kay Şek’in Ödülleri

1. Ulusal Şeref Madalyası
2. Kutsal Üçayak Nişanı
3. Sınıf Mavi Gök ve Ak Güneş Nişanı