Demir Nedir

Demir kelime kökeni olarak ferrumdan gelmektedir. Periyodik cetvelde atom numarası 26dır. Geçiş grubu metalidir. Bir diğer adıyla d blok metal denmektedir.  Dünya üzerinde bulunma sıklığı olarak dördüncü sırada yer alır. Dünyanın merkezine bakıldığında tek bir demir cekirdegi oldugu gorulmus. Ancak bazı bilim adamları hala gerekli incelemelerin yapılmadığını söylemektedir. Onlar alaşım olduğunu iddia etmektedir. Eğer bu kadar fazla demir varsa dünyanın merkezinde bu tabi ki eksenimize etki eder. Bu tartışılamaz bir gerçek olup bunu net şekilde görürüz. Maden metalinin nerden elde edildiğini düşünürken çok zorlanmayız. Demir cevherlerinden oluşurlar, demir ustaları bu işi yapar. Eğer metalik bir demir elde etmek istiyorsak cevherdeki safsızlıkları def etmeliyiz. Demirin çelik yapımında kullanıldığı unutulmamalıdır. Demir karbonla beraber yüksek sıcaklıklarda işlenebilir, dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Oluşan urun çok kırılgandır.

Demirin En Sık Kullanıldığı Alanları

Demirin yapılan araştırmalarda çok kullanıldığı tespit edilmiştir. Diğer metallerle karşılaştırıldığında kullanılma oranı hepsinin toplamının 19katidir. Demirin fiyatı düşüktür ve çok sağlamdır. Bu bizi kullanmaya teşvik eder.

Pik demir içindeki karbon miktarı asla sabit değildir. Bu oranı takip etmesi zordur, çünkü değişir. Çeliğe giden yolda bir ara üründür.  Dökme demir ise yapısında karbon ve silisyum içeren bir demirdir. Pik demirden daha dayanıklı olduğuna dair söylentiler mevcuttur. Erime sıcaklığı kendisini oluşturan maddelerden düşüktür. Bu yüzden ısıtılırsa ilk eriyen o olur. Mekanik özellikleri hakkında hem fikir olunan bir nokta vardır. Bu özellikler araştırmalara göre karbon miktarına bağlıdır. Beyaz demirlerde karbonun farklı bir formunu görürüz. Bu form demiri sertleştirir darbelere karşı güçlü kılar. Gri dökme demirdeyse karbonun farklı bir formu kullanılır. Buradaki formun adi granittir. Bu gri dökme demirin kırılgan olmasındaki en büyük nedendir. Gri dökme demirin yeni hallerinde malzemeyi sağlamlaştırmak için yapısına magnezyum tozu eklenmektedir.

Başka bir tür vardır ki unutulmamalıdır bu türün adı karbon çeliğidir. Adı üstünde karbonla birlikte çelikleşmiş halidir. Dövülebilir dökme demir vardır bu demir dövülebilir. İçerdiği karbon oranı epey azdır. Alaşımlı çelikse bizim sanayide kullandığımız formdur. Yapısında karbondan başka birçok elemente yer vermektedir. Oldukça sağlamdır.

Demir oksitse bilgisayarların yapımında ve depolanmasında kullanılmaktadır.

Tarihi

Demir ilk ne zaman kullanıldı sorusu insanlarda hep merak konusu olmuştur. Demirin kullanılmasının ilk kanıtı mızrak uçlarıdır. Bu kanıt eski Anadolu uygarlıklarında ortaya çıkmıştır. Bu maden eskiden çok işlenemezdi dolayısıyla çabuk aşınırdı. Bu yüzden eski çağlarda medenden yapılmış maddelere pek rastlamayız. Bazı tarihçiler eski bu maden boncukların yapısında meteor taşların yapıldığını ileri sürdü. Bu gök bilimle demir ilişkisini ortaya çıkardı. Yer kabuğundaki demirin miktarı tartışılırken bu boncuklarda bu maden ve meteor olması oldukça çarpıcıydı.

Daha sonraki uygarlıklarda madenden yapılan nesnelere daha sık rastlandı. Bu uygarlıklar bizim en büyük hazinemiz oldu. Ancak yaparken meteor taşı kullanmamaları eskiye göre farklılıklar olduğunun göstergesiydi. Fakat bir sorun vardı bu maden pahalıydı neden mi? Bu maden o dönemlerde gösteriş için kullanılırdı. Örnek vermek gerekirse savaş silahları bronzdandı ama ticaret kaynağı demirdi. Demir bakırın saflaştırılmasında da kullanılıyordu. Bu demirin farklı bir yönünü tespit etmemizi sağladı. Bu madenin diğer elementlerle ilişkisine yeni bir bakış açısı getirdi. Çağlar ilerledikçe madenin sağlamlığı gözler önüne serildi. Silahlarda yeni bir dönem başladı adeta maden dönemi bu dönemin ismiydi. Bu aynı zamanda bir tuhaflığı beraberinde getirmiştir. Bronz ortadan kalkmıştır. Artık savaşın vazgeçilmezi bronz değil demirdi.

Vücudumuzla İlişkisi

Bu maden çoğu mineralin emilimi için gereklidir. Aynı zamanda bağışıklık sistemimizin olmazsa olmazıdır. Yediğimiz besinlerde sebzelerde ve meyvelerin içerisinde demir bulunur. Demir madeni, özellikle toprakta mevcuttur. Bu yüzden bitkiler demiri topraktan kendi bünyelerine katarlar. Biz de sebze tükettikçe vücudumuzdaki günlük demir ihtiyacını karşılarız. Günlük ihtiyaç sadece birkaç miligramdır. Çok değildir. Karşılanması kolaydır. Demir hemoglobinin yapısında bulunur, eski derslerimizden hatırlayacak olursak hemoglobin oksijen taşıyıcısıydı. Yani demir bizim için vazgeçilmezdir. Kadınların vücut yapılar göz önüne alındığında erkeğe benzememektedir. Demir ihtiyaçları araştırmalarda net bir şekilde ortaya konduğu üzere daha fazladır. Bu yüzden kadınlar daha çok tüketmelidir. Bitkisel ürünlerin yanında özellikle ette de bol miktarda demir bulunur. Vejetaryenlerin belki de en sık karşılaştığı patolojik sorun demir miktarlarındaki eksikliktir. Biz de bu yüzden demirimize dikkat etmeliyiz. Etten ve sebzeden kopmamalıyız. Yoksa demir eksikliği anemisi olma ihtimalimiz oldukça yüksek ve ilaç almak zorunda kalabiliriz.