Dünya Tarihinde Yaşanmış En Büyük Salgınlar
Dünya üzerine, çeşitli yollarla ortaya çıkmış bir çok hastalık ve salgın varır. Çoğu öldürücü cinste olan bu rahatsızlıklar, tarihin çeşitli zamanlarda ortaya çıkmıştır. Bu salgınlar, malesef ki binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
Antoninus Vebası
Antoninus Vebası, Atina Salgınından sonra ortaya çıkan ilk büyük hastalıktır. MS 160-180 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Bu hastalığa Galen’in vebası a denmektedir. Bu hastalık halka, Yakın Doğu’daki Roma seferinden dönen, askerler tarafından getirilmiştir. Malesef, veba gibi hastalıklar genel olarak, nüfusun fazla olduğu yerlerde daha çok yayılmaktadır. Aynı zamanda temizliğin ve hijyenin tam anlamıyla sağlanamadığı, iç içe bir şekilde yaşanan bölgelerde oraya çıkması ve hızla yayılıyor oluşu, büyük bir olasılıktır.
Roma İmparatorluğu, yaşamış en büyük imparatorluklardan bir tanesidir. Sefere giden ordunun başarıyla dönmesinin ardından askerler, hastalığı önce, Anadolu’ya sonra Yunanistan’a ve son olarakda Romaa’ya yaymışlardır.
Bu salgının, çiçek yada kızamık olduğu düşünülmüştür. Fakat hastalığın ne olduğu hala gizemini korumaktadır. Galen vebası yüzünden tam, 5 milyon kişi hayatını kaybetmiştir.
Justinian Vebası
Doğu Roma İmparatorluğunu saran bu hastalık MS 541-750 yılları arasında yaşanmıştır.Tam tamına 2 asır boyunca sürmüştür. Justinian Vebası’nın Mısır yoluyla ülkeye ulaştığı düşünülmektedir. Romalı’ların o dönem Mısır ile yakından ilişkileri vardı. Hastalığın Mısır’daki gelen gemilerle, içlerinde farelerin gelmesi ve onlardan çıkan pire yüzünden de hastalığın bu kadar yayıldığı düşünülmektedir. Justinian Vebası tam 30-50 milyon insanın ölmesine sebebiyet vermiştir.
Japonya Çiçek Salgını
Japonya Çiçek Salgını MS 730 yılında Japonya’nın Tokyo kentinde ortaya çıkmıştır. Bu salgın yüzünden Japon nüfusunun 3/1’i hayatını kaybetti. Bölgedeki insanlar, geçim kaynağı olan tarım işiyle uğraşmayı devam ettiremediler. Bu nedenle ülke çok büyük bir zarara uğradı. Japonya Çiçek Hastalığı 1 milyon insanın ölmesine neden olmuştur. Ayrıca, salgın hastalıktan sonra o dönemki İmparator, tapınaklar ve heykeller inşa ettirerek Budizm dinini resmileştirdi ve topluma yaydı.
Kara Veba (2. Veba Salgını)
Kara Ölüm adıyla da bilinen bu hastalık 1346-1353 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Bu virüs, dünya üzerinde ortaya çıkmış en büyük salgınlardan bir tanesidir. Bu salgına Yersina pestis isimli bir bakteri neden olmuştur. Kara Veba hastalığı, Avrasya ve Kuzey Afrika’da ortaya çıkmıştır. Bu salgın, yaklaşık olarak 200 milyon kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. Çin ve Afrika’da başlayan bu hastalık, tüm Avrupa’ya yayılmıştır. Bu salgın çoğu ülkenin nüfusu açısından, neredeyse bir darbe niteliğinde olmuştur.
Yeni Dünya Çiçek Salgını
Bu hastalık 1520’li yıllarda, Avrupalı kaşiflerin Amerika’yı keşfetmesiyle başladı. Hastalığı bu bölgeye kadar ulaştıran kaşifler, hastalığı bölge halkına da bulaştırdılar. Suçiçeği, Avrupa’da birçok vatandaşın ölümüne sebep olmuştu. Çiçek hastalığı sebebiyle neredeyse, avrupanın üçte biri yok olmuştur. Ancak durum yeni keşfedilen Amerika’da hiçte böyle olmayacaktır. Henüz ilker bir yaşam sürmekte olan Amerika halkı, bağışıklık sistemleri Avrupa’da yaşayan insanlar kadar gelişmediği için bu hastalıktan kurtulamadılar. Amerika’lı insanlar, henüz ilaç ile hiç tanışmamışlardı. Bu yüzden vücutları virüs ve antivirüsün ne demek olduğunu bilmiyordu. Avrupa’lı kaşiflerin ülkeye girmesiyle, Amerika nüfusunun neredeyse %90’ı hastalık yüzünden yok oldu. Çiçek Salgını hastalığı da, neredeyse 56 milyon kadar insanın, ölmesine sebebiyet vermiştir.
İtalya Vebası
1629-1631 yılları sırasında, İtalya’da ortaya çıkan bu salgın, tam 1 milyon insanın ölmesine sebep olmuştur. Otuz Yıl Savaşı’nın deva ettiği sıralarda, Fransız ve Alman birlikleri, hastalığı Kuzey İtalya bölgesine kadar taşımayı başardı. Milano’ya hızlı bir şekilde yayılan hastalık, “Büyük Milan Veba Salgını” olarakta anılmaktadır. Bu hastalık, Orta Çağ’da büyük bir siyasi güç olan, Venedik’in çökmesine sebep oldu.
Kolera
Kolera salgını, 1817-1923 yılları boyunca sürmüştür. Kolera, içe suyu yoluyla yayılan bir hastalık çeşididir.Bu ölümcül salgın, iki yıl süren ağır savaşların sonucudur. Çöken sağlık, su temizliği sistemleri nedeniyle 14,5 milyon insanın temiz su ve sanitasyona erişimi kesilmiştir. Bu nedenle, hastalığın daha da yayılmasının önü açılmıştır. Bu hastalık milyonlarca insanin ölümüne sebebiyet vermiştir. Hastalıpın su yoluyla bulaştığını anlamaları ise, 3. Kolera salgınında olmuştur.
-
Veba Salgını
1885 yılında ortaya çıkan bu hastalık, salgını, tarihte yapılmış olan, birçok savaştan daha fazla can kaybına sebep olmuş bir felakettir. Etkisi o kadar büyüktü ki birkaç yılda 100 milyona yakın kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmuştur.
Sarı Humma Salgını
Sarı Humma Salgı’nı 1800’lerin sonunda ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu hastalık, yaklaşık olarak 100-150 bin kişinin ölümüne sebep olmuştur. Bu hastalık, Güney Sudan’ın Uganda sınırında ortaya çıkmıştır. Sarı Humma Salgı’nı enfekte sineklerin ısırması yoluyla insanlara bulaşmaktadır. Olduça tehlikeli bir hal alan bu virüs uzun süre sürmüş ve birçok can kaybıne sebebiyet vermiştir.
Rus Gribi
Rus Gribi, 1889 ile 18890 yılları arasında ortaya çıkan bir salgındır. Rus bilgi 1 milyondan fazla insanın ölmesine sebep olmuştur. Bu hastalık asla normal grip gibi bir hastalık değildir. Her gün bir sürü can kaybına mal olan hastalığın ortadan kalkması oldukça uzun zaman almıştır.
Asya Gribi
Asya gribi, 1957 ile 1958 yılları arasında ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalık ise, yaklaşık 1,1 milyon kişinin ölümüne sebep olmuştur. Asya gribi de Rus Gribi gibi, normal olarak görebileceğiniz bir hastalık değildir. Bu hastalıkta ortaya çıktığı dönemde birçok can kaybına neden olmuştur.
İspanyol Gribi
İspanyol Gribi, dünya üzerinde ortaya çıkan en büyük salgınlardan bir tanesidir. 1918 ile 1919 yılları arasında ortaya çıkan bu virüs en az 40 en fazla ise, 70 milyon kişinin ölmesine sebep olmuştur. Yanşandığı dönem, bu hastalığı atlatabilen çok az insan vardır. Hastalık H1N1 virüsü taşımaktadır.
Hong Kong Gribi
Bu hastalık, 1968-1970 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Hong Kong Gribi, H3N2 türünde bir virüstür. Hong Kong Gribi’de tarihte yaşanan diğer grip salgını gibi, yabana atılacak bir rahatsızlık değildir ve atlatılması çok zor bir hastalıktır. Bu virüste yaklaşık 1 milyon kişinin can kaybına sebep olmuştur.
HIV-AIDS
1981 yıllarında ortaya çıkan bu hastalık, günümüzde de hala sürmektedir.Hastalık, bağışıklık sitemine nüfuz ederek bağışıklık sisteminin çökmesine sebep olur. Kan yoluyla ve cinsel yollarla bulaşan bu hastalık ortaya çıktığı günden beri, 25-35 milyon arası kadar insanın ölmesine neden olmuştur.
Sars
Sars, 2002-2003 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Virüs tipi ise, coronadır. Ortaya çıktığı zamanda tam 770 kişinin can kaybına neden olmuştur. Bu hastalık Asya’da ortaya çıkmıştır. Sars, diğer salgınlar gibi çok fazla yayılmamıştır.
Domuz Gribi
Domuz gribide, ortaya çıktığı 2009-2010 yılları arasında herkesi oldukça korkutmuştur. Domuz gribi H1N1 tip bir virüstür. Hayvandan insan geçen bu virüs, hastalığın seyri açısından mevsimsel griple benzerlık taşır. Domuz Gribi yüzünden tam 200bin kişi hayatını kaybetmiştir.
Ebola
Ebola, çıktığı dönemde oldukça ses getiren ve bir türlü durdurulamayan bir hastalık olmuştur.2014-2016 yılında ortaya çıkan bu virüs, Afrika’dan dışarı çıkmamıştır. Virüs daha önce bilinmedik bir tiptir. Bu yüzden kaynaklarda direk, ebola virüs olarak geçmektedir. Yaklaşık 11bin kişinin ölmesine neden olan bu hastalığın bitmesi, hayli zaman almıştır. Bu virüste, hayvandan insana geçen bir rahatsızlıktır. Oldukça tehlikeli olan bu hastalığın kesinlikle gözardı edilmemesi gerekir.
Mers
Bu hastalık 2015 yılında başlayıp, günümüzde ise hala devam etmektedir. Mers, koronatip bir virüstür. Hayvandan insana geçen bu virüs oldukça tehlikelidir. Mers, ortaya çıktığından beri yaklaşık olarak, 850 kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir.
Covid-19
Covid-19, 2019 yılında ortaya çıkan, çağımızın en yeni hastalığıdır. Korona tip bir virüs olan Covid, direk olarak solunum yoluna etki eder ve insanların boğularak ölmesine sebebiyet verir. Covid, dünyada şimdiye kadar tam, 773bin kişinin ölmesine sebep olmuştur.
Dünyada, birçok insanın ölmesine sebep olan daha bir sürü hastalık vardır. Fakat bunların hepsi bir faciaya dönüşmemiş, önüne geçilebilmiştir. Ancak, bu listede bulunan hastalıklar yaşandığı dönemde, ses getirmiş ve insanları oldukça korkutan, facia niteliğinde olan, ölümcül hastalıklardır.
Yorum gönder