Francisco Franco Kimdir? Francisco Franco Hayatı
Diktatör olarak ülkesini yöneten Francisco Franco milliyetçi ruhlu bir devlet insanı olarak karşımıza çıkmaktadır. İspanya iç savaşının yaşandığı sırada önder olarak kendi düşüncesine sahip milliyetçi kuvvetlerin yanında olmuş ve onlara destek sağlamıştır. General olan Francisco Franco’nun önderlik ettiği bu güçlerin yer aldığı iç savaş demokratik cumhuriyetin yıkılması sonucunda ortaya çıkmıştır. Annesiyle babası zıt karakterlere sahipti ve kendisi annesine benzemeyi tercih etmişti. Babası eğlenceye çok önem vermesine rağmen kendisi onun tarafına yakın durmayı istememiştir. Karada çalışmak zorunda olmasının sebebi öğrenci sayısı bakımından deniz akademisine çok fazla kişinin alınmamasıydı. Bu yüzden karada çalışmak zorunda kaldı ve denizle açılamadı. Piyade akademisine giriş yaptığı esnada yaşı henüz 14 idi. Birkaç yıl içinde mezun olmuş ve askeri harekata girmek amacıyla Fas’a gitmiştir.
Francisco Franko Hayatı
Fransız birliklerinin giriştiği bir harekatta Addulkerim Hattabi isimli kişinin karşısında durmuş ve ona karşı savaşmıştır. Bundan bir sene sonra Faslı ve seçkin subayların yer aldığı bir alaya girmiştir. Buraya girerken üsteğmen rütbesini taşımıştır. Daha sonra çok genç yaşında İspanyol ordusunda yer almaya devam etmiş ve bir kaza yaşamıştır. İspanya’ya gönderilme sebebi karnından almış olduğu ağır hasardan dolayıdır. Komutan yardımcısı olarak İspanyol yabancılar lejyonuna katıldı. Bu lejyon henüz1920 senesinde ortaya çıkmıştı. Kurulmasından üç sene sonra Franco aynı görevine tekrar gelmiştir. Carmen polo ile dünya evine girmesi aynı sene gerçekleşmiştir. Önemli bir rol olarak ayaklanmanın bastırılmasında görev alan lejyonu kendisi komuta etmektedir. Tuğgeneral rütbesini alarak mevki anlamında yükselmesi bu olay sonucunda gerçekleşmiştir. Bundan 2 sene sonra ise komutan olarak zaragoza askeri akademisine giriş yaptı.
İzlediği politika açısından ağır bir antimilitarist siyaset bakış açısına sahip olan yeni bir cumhuriyet yönetimi krallığın devrilmesinden yani 1931 senesinden sonra gerçekleşmiştir. Franco’nun kızağa çekilmesinin yanı sıra Zaragoza Askeri Akademisinin ortadan kaldırılması da gerçekleşti. Rütbesinin geçici olarak indirilmesini onaylayan Franco bunun yanında yeni yönetime de pozitif bir tavır takınmış ve onları kabul etmiştir. Franconun güçlü eski görevine geri dönmesi tutucu güçlerin 1933 senesinde cumhuriyet denetimini ele geçirmesiyle mümkün olmuştur. Tümgeneralliğe yükseltilmesi 1934 senesinde gerçekleşen Franco bazı maden işçilerinin ortaya çıkardığı direnişe karşı görev alması açısından görevlendirildi.
Kendisinin sol iktidarı ele geçirmesi 1936 senesinde mümkün oldu. Bu durumu ortaya çıkarırken aynı zamanda sağcı kesimi de tahtından indirmiştir. Bunu yaptıktan sonra sürgünü gerçekleşti ve Kaaraya Adalarına gitmek zorunda kaldı. Fasa uçmasının sebebi de o sene gerçekleşen İspanya’yı sarsıntıya uğratan milliyetçi ayaklanmanın ortaya çıkmasıydı. İspanya’da iç savaş durumunun ortaya çıkması da Milliyetçilere darbe düzenleyen anakarada bulunan İspanyol ordusu tarafından olmuştur. Aslında burada başarısız olunduğu için iç savaşın temeli atılmıştır. Milliyetçi ordunun başında görev almaya başladıktan sonra da yine kamuya girdi ve devlet başkanı olarak adını herkese duyurdu. Franco’nun diktatörlüğünü ilan etmesi ispanya’da başlayıp sona eren iç savaştan sonra gerçekleşti. Böylece yeni bir düzenin ilk perdesi İspanya’da Franco diktatörlüğü ile beraber ortaya çıkmış oldu.
İspanya cumhuriyetinin ikiye bölünmesi iktidara karşı darbe yapan monarşi taraftarı insanlarla beraber ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda monarşi taraftarı olan sağcı kesim ile bunun tam tersi cumhuriyeti destekleyen solcu kesim karşı karşıya gelerek ikiye bölünme gerçekleşti. Franco bu durumda milliyetçilerin tarafında yer almaktaydı. 3 sene boyunca bu iç savaş devam etmiştir ve 300 den fazla kişi hayatını kaybetmiştir. Milliyetçiler bu iç savaşın üstesinden başarıyla gelen taraf olarak zafer kazanmıştır. İdeolojik anlamda da karşı karşıya gelişin bir sembolü olan bu iç savaşta iki taraf da dışarıdan kendilerine destek almıştır. Yabancı gönüllü askerlerin sayısı binlere ulaşmaktaydı ve bu askerler iki tarafta da yer alıyordu. Fransa’ya destek ekipleri gönderenler arasında Mussolini’nin yanında Hitler de yer almıştır. Cumhuriyet tarafında olan solcuları desteklemek amacıyla uçak ve tanklar yollanmıştı. Cumhuriyetçilerin tarafında yer alan birkaç kültür camiasından insanlar da yer almaktaydı. Bunlar arasında Hemingway ile George Orwell en bilinenlerini oluşturmaktadır. Cumhuriyetçilerin ortaya koyduğu terörün ismi beyaz olarak adlandırılmıştı. Bunun karşısında yer alan monarşi taraftar da kızıl olarak isimlendirilmişti. Franco bu kazandığı zaferden sonra birkaç temizleme işlemine daha girişmiştir. İdamını gerçekleştirdiği binlerce kişi kızıl olduğu iddiasıyla hayatını kaybetmiştir. Hitlerin tarafında yer alması onun 2. Dünya savaşının ortaya çıkması ve kendisinin bunu bir imkan olarak değerlendirmesi sonucunda gerçekleşti.
Franco’nun Hitler için yardım desteği çok fazla bir anlama bürünemedi ve ileri gidemedi. Daha sonra soğuk savaş dönemine girilmesiyle ülke pek çok anlamda yeniden boyutlandırılmış ve değişime uğramıştır. İspanya dünya haritasında yer alan konumu itibariyle çok önemli bir ülke haline gelmiş ve soğuk savaş döneminde biraz da olsa kontrol edilmekten alıkonmuştur. Amerika ile çeşitli anlaşmalar imzalayan ve bu anlaşmaları ticari faktörlerde kullanan Franco Birleşmiş milletlere 1955 senesinde alınmıştır. Komünistlerden sadece Franco nefret etmiyordu. Onlardan Özgür batı da pek haz etmemekteydi. İspanyol mucizesi olarak tarihe adını altın harflerle yazdıracak olan İspanyol milleti ekonomik durumunu 1960’lı senelerden itibaren yola sokmak için çaba göstereceklerdir. Başbakanlık makamına Blanco’yu getiren Franco kendisi ordu komutanı olarak işini yapmaya devam etmiştir. Aynı zamanda hala devlet başkanı olarak da ülkenin başında yer almaktadır. Franco’nun onu başbakanlık görevine getirmesi kendisine çok güvenmesi ve ülkenin yabancılara emanet edilmemesini istemesiydi. Blanco da kendisinin çok sıkı takipçisi olup onun hayranıydı. Madrid şehrinde bir bombalı saldırı meydana gelmişti ve bu saldırıyı ETA ortaya çıkarmıştı. Blanco’nun hayat gözlerini yumması bu saldırının sonucunda olmuştur.
Franco’nun Ölümü
Franco 1975 tarihinde hayata gözlerini yummuştur. 36 sene boyunca İspanya hükümetinin başında yer alan Franco iktidarlığıyla da vedalaşmıştır. Kendisi öldükten sonra diğer ülkelerle tekrar iletişim kurabilen bir İspanya devleti mümkün olmuştu. Onun heykeli ölümünden 30 sene sonra anca kaldırılabilmişti. Bunu yapan da İspanya hükümeti olmuştu. Aslında bir Katolik hatta aşırı bağlı bir Katolik mezhepliydi. Herkes onu şövalye olarak Hristiyanlık dini ile bağdaştırmıştır. Dini koruyan ve onu gözeten olarak birçok İspanyol’un unutamadığı bir devlet insanı olarak anılmıştır. Günümüzde kendisinden hala çok sık bahsedenler olduğu gibi onu bir siyasi figür olarak örnek alan insanlar da mevcuttur.
Yorum gönder