İlk Türk Devletleri’nin İnandığı Din Nedir?

İlk Türk Devletleri’nin inandığı din ortak bir şekilde aynı olmuştur ve yüzyıllar boyunca aynı inanış devam etmiştir. Gök Tanrı dini yüzyıllar boyunca varlığını devam ettirmiş bir dindir. Gök Tanrı dininin diğer adı ise Tengricilik olarak kayıtlara geçmiştir. Moğollar ve Türkler İslamiyet dinine inanmadan önce bu dine bağlı olarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Gök Tanrı inancına göre totem ve animizm ibadetlerini yerine getirme biçimlerinden birisidir. İlk yazıtlardan olduğu bilinen Orhun Yazıtları üzerinde Tengri kelimesinin yazdığı çözülmüştür.

Gök Tanrı Nedir?

Gök Tanrı inancına göre Tengri, insanlardan çok uzakta yaşar. Gökyüzünün ruhu olduğuna inanılır ve ata ile ana olarak ikiye ayrılmıştır. Gökteki ata iken topraktaki ana olmuştur. İnsanlar iki kutsal ruhun arasında yaşam sürmüş ve böyle güvende kalmışlardır. Dua ederken doğaya etmiş ve her şeyi ona armağan etmişlerdir. İlk Türk Devletleri’nin inandığı dine göre doğa içerisindeki her şey oldukça güçlü bir ruhu içerisinde taşır. Dağ, kaya, ağaç, göl, deniz ve çimler derin ruhları içerisinde taşıyan birer aracı olmuşlardır. Bazı objeler ile dua etmiş ve Tanrı’ya iletmeyi tercih etmişlerdir. Ancak hiçbir zaman taptıkları şey bir obje olmamış, daima tek Tanrı olmuştur. İnsanlara göre objeler inandıklarına ulaşmaları ve sesini duyurmaları için bir aracı olmuştur. Gökyüzünde ve yerin altında ayrı olarak yedi farklı aşamanın bulunduğuna inanılmıştır. Bu inanca göre her kat farklı bir ruhu içerisinde barındırmıştır.

İnançlar ve Davranışlar

İlk Türk Devletleri’nin inandığı dine göre doğa onların verdiklerini, kişilere geri yansıtmıştır. Bu nedenle doğaya oldukça kibar davranmaya çalışmış ve onlara enerji verdiğine inanmışlardır. Bu nedenle ağaçlar boş yere kesilmemiş ve doğadan karşılığını almaya çalışmışlardır. Doğanın kişiye güç verdiğine ve olabilecek en üst seviyeye çıkardığına inanmışlardır. Eğer doğaya herhangi bir neden ile zarar gelirse ona iyi davranmaya çalışmışlardır. Bunu yaparken doğaya kurban etme eylemi yapmışlar ve onun sevgisini kazanmaya çalışmışlardır. Günümüzde göçebe hayat yaşayan milletler hala bu inanca sahiplerdir. Günümüzde İslamiyet’ten gelen anma törenlerinin birçoğu Tengri’den kalma olarak bilinir. Ölen kişinin arkasından okunan dua edilen günler Gök Tanrı inancından kalmıştır.

İlk Türk Devletleri’nin İnancı

İlk Türk Devletleri’nin inandığı din o dönemler içerisinde Şamanizm olarak adlandırılmıştır. Ancak Tengrizm olarak adlandırılan bu inancın söylemi, günümüzde oldukça fazla bir hale gelmiştir. Gök Tanrı dini, Tengri’nin çevresinde var olan bir dindir. Bu din Büyük Okyanus ve Macaristan’ı içerisine kapsamış, o alan içerisindeki topluluklar bu dine inanmıştır. Gök Tanrı ilk olarak milattan önce 1000 senesinde bulunmuş ve Hunlar tarafından inanılmıştır. Bulunan kanıtlara göre kişiler Gök Tanrıya karşı bir inanç barındırmış ve bunları yazıya dökmüşlerdir.

Eski inançlara göre hükümdarların kanları oldukça ulu bir kandır. Gök Tanrı hükümdarların taşıdığını kanı kutsamış ve onları özel insan kılmışlardır. Hun Dönemleri’nde yazılmış eserlere göre İlk Türk Devletleri’nin inandığı dinde Tanrı kendisine ait bir hayvanın kanını göndermiştir. Bu kan yönetimin soyuna geçmiş ve yönetimi kutsal kılmıştır. Bu nedenle hükümdarlar oldukça kutsal sayılan kişiler olmuşlardır. Dişi olarak bilinen Asena, Tanrı’dan gelen bir hayvan olarak bilinir ve kutsal olarak kabul edilmiştir. Göktürk Devleti’nden itibaren Orta Çağ zamanına gelmiş olan yönetimlerin kutsal olduğuna inanılırmış. Yönetimdeki ailenin kanları Tanrı’ya kadar uzanmış ve Asena ile bağlantılı olmuştur. Bu nedenle halk, yönetimdeki kağanlara yarı tanrı olarak davranmışlardır. Kağanlar, Gök Tanrı’nın yeryüzündeki sembolü olmuşlar ve onun soyundan olan çocuğu olarak kabul edilmişlerdir.