İnsan İlişkileri Ne Demektir?

İnsan ilişkileri ne demektir? İnsan ilişkileri, belki dünya üzerindeki en karmaşık konulardan birisi. Bunun pek çok sebebi var elbette; birbirine bağlı iplerden oluşan bir ağ misali… İnsan ilişkileri konusunda sözlü ve sözsüz birçok farklı etken söz konusudur. İlk akla gelen iletişim biçimi olarak sözlü ve karşılıklı iletişim akla gelse de; insan ilişkileri bağlamında pek çok iletişim modelinden söz etmek mümkündür.

İnsan İlişkileri Tanımı

İnsan ilişkileri tanım olarak; bir toplumsal yapı içinde yer alan ilişkilerin, insanın doğal gelişimine katkı sağlayacak şekilde sürdürülmesi olarak ifade edilebilir. Burada temel bazı kavramlara yer verilmiştir: toplum, iletişim, birey ve gelişim. Bu öğelerin her biri bu süreçte önemli bir yere sahiptir.

İnsan ilişkilerinin önemi; bu süreçte yer alan tüm öğeler dikkate alındığı takdirde anlaşılabilir. Bu nedenle bu kavramların insan ilişkileri kapsamında kısa şekilde açıklamasını yapalım:

• Toplum: İnsan ilişkileri noktasında doğal olarak temel bir kavram olan toplum; tüm bu süreçlerin içinde şekillendiği ve bireyi etkileyen kapsamdır.
• İletişim: insan ilişkileri konusunda olması gereken en temel öğedir. Bu kavramın eksik olduğu bir ortamda herhangi karşılıklı bir bağ ve etkileşimden söz etmek imkansız hale gelir.
• Birey: Toplum tarafından iletişim yoluyla etkilenen ve aynı şekilde toplumun davranışını şekillendiren birey; insan ilişkilerinin kurulmasının başlangıcı olan etkendir.
• Gelişim: Aslında bireyden topluma uzanan iletişimin ortaya çıkmasının sebebi ve ihtiyacı olan öğedir.

İnsan ilişkileri nedir? İnsan ilişkilerine tanım olarak bakıldığında bu temel öğeler çevresinde şekillenen bir süreç olduğunu söylemek mümkün. Peki bunların dışında kalan etkenler nelerdir ve insan ilişkileri neye göre şekillenir?

İnsan İlişkilerinde Güven ve Karşılıklı Saygı

İnsan ilişkilerinde belki tanım olarak yer almaz; ancak en az saydığımız diğer kavramlar kadar önemli olan güven ve karşılıklı saygı kavramları; bir nevi iletişimin manevi ve soyut öğeleridir. Ancak insan ilişkileri bağlamında başarılı bir iletişim sağlanması açısından çok değerli unsurlardır.

Güven duygusu temel bir kavramdır; çünkü karşılıklı iletişimde duygu ve fikirlerin olduğu gibi iletilmesi açısından çok önemlidir. Bunun yanı sıra karşılıklı saygı da; iletişimin tüm aşamalarında gerekli olan bir etken olarak insan ilişkilerinin doğru kurulması açısından önem arz eden bir konudur.

İnsan İlişkileri ve Duygudaşlık

İnsan ilişkilerinin sürdürülebilmesi için zaruri olan iletişim konusunda bir diğer önemli nokta da; duygudaşlık diğer adıyla empati kavramıdır. İnsan ilişkileri anlamında en kıymetli öğelerden biri olan duygudaşlık; etkili bir iletişimin temel taşıdır.

İnsan ilişkileri, ilk olarak bireyden bireye ya da bireyden topluma yönelik bir kavram olduğu için; aradaki iletişim sağlandığı takdirde bir etkileşimden söz etmek mümkün olur. İnsanın kendi düşüncelerinden yola çıkarak bir başkasını anlama yolculuğu olan empati; her başarılı iletişimin ve insan ilişkilerinde sağlıklı bir sürecin başlangıcı olarak değerlendirilebilir.

Toplumsal ilişkiler Bağlamında İnsan

İnsanın gelişim sürecinin temeli olan bir etken olarak toplumsal ilişkiler konusu; insanı geliştiren ve aynı zamanda kişiliğini pek çok farklı yönde belirleyen bir süreç. İnsan olarak toplumsal hayat içine doğarız ve aklımızın erdiği yaşlardan tüm ömre yayılan zaman dilimi boyunca bu etkileşimi sürdürür; en iyi şekilde devam ettirmeye gayret gösteririz.

Bu aslında bireysel bir ihtiyaçtır aynı zamanda. Hem birey hem de toplum dengesinin yapı taşı olarak bu etkileşimi göstermek mümkündür. Olumlu insan ilişkileri nedir diye sorulduğunda bu dengenin iyi kurulduğu bir iletişim olduğunu söyleyebiliriz.

Eğitimin İnsan İlişkileri Üzerindeki Rolü

Eğitimin insan ilişkileri üzerindeki rolü; eskiden beri üzerinde çok durulan bir konudur. Eğitimin toplum ve birey hayatına yönelik etki ve faydaları, her zaman belirlenmeye ve ölçülmeye çalışıldı. Bugün pek çok araştırmayla bu çaba sabittir. Peki eğitim bu bağlamda ne katabilir? Eğitim sahasında daha çok bireyden topluma giden bir iletişim yöntemi üzerinde durulur.

Diğer Normların İnsan İlişkilerine Etkisi

Eğitimin dışında toplumsal ve bireysel ilişkilere etki eden pek çok unsur vardır; gelenek, inanç, toplumsal yazılı ve yazısız kurallar buna örnek verilebilir. Örneğin gelenekler; insan ilişkilerine etki eden ve eskiden bu güne taşınan toplum öğretilerini barındıran bir kavramdır.

Yaptırım gücü bazı kurallar kadar yoğun olmasa da; yine de belirleyici bir etken olduğu kesindir. İnanç kavramıysa; çok önemli bir başka unsur olarak karşımıza çıkan bir başka kavram: İçinde doğulan ya da kabul edilen inanç sistemleri doğrudan bireyi ve toplumu etkileyen başlıca unsurlar arasında yer alır.

Ayrıca yaptırım gücü yani etki kabiliyeti geleneklere göre daha kapsamlıdır. Bunun dışında yazılı normlar da toplum ve birey ilişkileri bağlamında kuvvetli bir belirleyici olabilir. Örneğin kanunlar bu kurallar örnektir.

Yazılı kurallar tarafından belirlenen ve kabul edilen normlara tüm birey ve genel olarak toplumun uyulması amaçlanır ve gerekli tedbirlerle sağlanır. Bu insan ilişkileri alanında temel olan bir başka öğedir. Potansiyel insan ilişkileri ne demek diye sorulduğunda akla tüm bu öğelerle birlikte bir birey-birey ya da birey-toplum ilişkisi geliyor.

İnsan ilişkilerinin pek çok önemli etkeninden söz ettiğimiz yazımızda; konunun ayrıntılarına yer vermeyi amaçladık. Tüm bu süreçlerin ve insan ile topluma dair tüm iletişimin karşılıklı bir etkileşimle sürdüğünü söyleyebiliriz.