Komrat Cumhuriyeti

Komrat Cumhuriyeti Tarihi

1906 senesinde Gagavuz isimli köylülerin meydana getirdiği bir devlettir. Komrat cumhuriyeti Türk ırkından olanların oluşturduğu kısa dönem hayatta kalmış bir devlettir. Gagavuz Türkleri 1900’lü yılların başında bu cumhuriyeti kuran Gagavuzlar daha önce Besabarya’da yaşamını sürdürmekteydi. Onları kendilerine katmak isteyen ve izole olmalarını isteyen Rus milleti Gagavuzların Ruslaşmasını istemişlerdir. Gagavuz Türkleri ise benliklerini korumak ve mensup olduğu milleti onlardan korumak için Rusya’ya karşı 6 Ocak 1906 tarihinde bir direniş başlattılar. Ruslara karşı direnen Gagavuz Türkleri yanlarına kendi milletine ait çiftçileri de almışlardır. Bir komite ortaya koyan Gagavuz çiftçileri buranın bir cumhuriyet olarak yapılandırılmasına 10 ocak 1906 tarihinde karar vermişler ve bunun için çabalamışlardır. Komrat cumhuriyetini bu şekilde ortaya çıkarmayı başaran Gagavuzlar milli benliklerini yitirmemek ve ırklarına sahip çıkmak için Ruslara karşı büyük bir savaş vermişlerdir. Bu mücadelelerinde eninde sonunda kazanan taraf olan Gagavuzlara ait çiftçiler grubu vergilerin kaldırılması ve borç kağıtlarının da yok edilmesi konusunda bir anlaşmaya varmışlardır. Bu yeni kurulan cumhuriyete destek bekleyen Gagavuz Türkleri bekledikleri yardımı görememişlerdir. Rusya medeniyeti 1906 senesinin ocak ayında güçlerini birleştirip bu ayaklanmayı sonlandırmak için bölgeye ayak basmışlardır. Bölgeyi yağmalayan ve her yeri paramparça eden Ruslar Komrat devletini işgal ederek buranın sonunu getirmişlerdir. Böylece Komrat devletinden ve orada yaşayanlardan eser kalmamış, bu cumhuriyet tamamen yok olmuştur. Türkçe dilini kullanan Komrat cumhuriyeti mensupları bugünkü Moldovya ülkesine bağlı bir şehirde bulunuyordu. Komrat Cumhuriyetinde hayatlarını sürdüren insanlar burada sağlamış olduğu özgürlüğü yalnızca iki hafta ayakta tutabilmişlerdir. Rusların darbelerine ve bölgeyi işgal ederken yaptıklarına daha fazla direnemeyen Gagavuzya Türkleri  burada son yaşamına uğurlanmak zorunda kalmışlardır. Sadece iki hafta bir bağımsızlık süreci geçiren Gagavuzya türkleri Çarlık rusya’nın ortaya çıkardığı yıkıma dayanamamış ve yok olmuşlardır. Oğuz boyuna mensup olan Gagavuz Türkleri asimile olmamak için çok çaba sarf etmişlerse de Rusların ayaklanmaları karşısında direnişlerini koruyamamışlardır. Kendi cumhuriyetini ilan eden Gagavuz türkleri kısa bir süre içinde dağılmaya mahkum olmuşlardır. Osmanlı imparatorluğunun hakimiyetini devam ettirdiği dönemde Makedonya ile Bulgaristan sınırlarında yayılan aynı soydan insanlara sahip olan bu insanların tekrar kuzeye gitmek zorunda kalmışlardır. Balkanlara doğru gitmek zorunda kalan Komrat cumhuriyetinde yaşayan insanlar Dobruca’da yaşamını sürdüren Türk ırkına mensup iktidarların geride bıraktıklarına dayanmıştır. Bulgar devleti ile Gök oğuz türklerinin çatışması ve Türklerin yaşadığı sıkıntılar nedeniyle başka yere göç etmek zorunda kalan Komrat Türkleri rusların kendilerine izin verdikleri küçük bir alanda yaşamlarına devam etmişlerdir. Gagavuz Türkçesini ve Rusçayı da iyi konuşan bu ırk idari bölümler şeklinde ayrılmıştır. Başkanlık ve halktan yer alan insanların egemen olduğu bu komrat devletinde hayat sürenler birçok işgalle karşı karşıya kalmışlardır.