Neden Yemeklerde Zeytinyağı Kullanmalıyız?

Zeytinyağı, dünyanın en popüler yağlarından biridir. Yiyeceklerin ve baharatların lezzetini taşımasına yardımcı olur, ağızda hoş bir his sağlar ve iştahı tatmin eder. Zeytinyağının faydaları uzmanlar ve tüm kişiler tarafından bilinir. Yemeklerde genellikle Ayçiçek yağı tercih edilirken, beslenme uzmanları zeytinyağı kullanımını tavsiye etmektedir. Peki neden yemeklerde zeytinyağı kullanmalıyız?

Zeytinyağı Nedir ve Nasıl Üretilir?

Zeytinyağı nedir ve nasıl üretilir sorusuna cevap olarak Zeytinyağı, tam olgunlaşmış zeytinlerin preslenmesinden elde edilen doğal yağdır. Farklı ülkelerden gelen farklı zeytinlerin her biri yağa farklı bir tat vermektedir. Bazıları zeytinlerden üretilen yağlar oldukça hafif iken, bazıları ise oldukça baskın veya acı olabilir. Farklı işleme teknikleriyle birlikte zeytinyağı, farklı kalitelerde, rafine ve rafine edilmemiş şekilde üretilebilir. Rafine edilmemiş yağlar saf ve işlenmemiş, yani ekstraksiyon işleminde hiçbir kimyasal veya ısı kullanılmamış yağlardır. Bu da daha güçlü bir tada sahip ve daha saf bir yağ demektir. Rafine yağlar, işlenmiştir ve genellikle daha açık renkli ve daha yumuşak bir tada sahiptir. Sızma zeytinyağı, saf, soğuk preslenmiş zeytinlerden yapılmış, rafine edilmemiş bir yağdır ve en yüksek kalite olarak kabul edildiğinden genellikle daha pahalıdır. Daha güçlü bir tada sahiptir ve diğer zeytinyağlarına kıyasla genellikle daha koyu renklidir. Diğer, normal veya hafif zeytinyağları genellikle hem soğuk preslenmiş hem de işlenmiş yağların bir karışımından oluşmaktadır.

Zeytinyağının Besin Değerleri

Zeytinyağı %100 yağdır. Bir adet 15ml (1 yemek kaşığı) porsiyon yaklaşık 135 kalori içerir ve ortalama 14 gram yağın 2 gramı doymuş ve geri kalanı doymamış yağlardır. Bu yağın yaklaşık %75’i, oleik asit adı verilen tekli doymamış yağlardan oluşur. Geri kalanlar omega-6 ve omega-3 olarak bilinen poli doymamış yağlardır. Diğer yağlarla karşılaştırıldığında zeytinyağının besin değerleri oldukça iyidir. Zeytinyağı, sağlıklı cilt sağlaması ve gözleri korumanın yanı sıra bağışıklık sisteminin normal işlevini destekleyen E vitamini içerir ve kan pıhtılaşması ve yara iyileşmesi için gerekli olan iyi bir K vitamini kaynağıdır. Sızma zeytinyağı tipik olarak rafine zeytinyağından daha yüksek ORAC ölçeğine sahiptir.

Zeytinyağı ve Kalp Sağlığı

Zeytinyağı Akdeniz diyetinin önemli bir bileşenidir ve zeytinyağının, özellikle sızma zeytinyağının kalp sağlığı için faydalarını gösteren çok sayıda araştırma yapılmıştır. Zeytinyağı ve kalp sağlığı açısından bu yağ, kan basıncını düşürme ve kalp hastalığı riskinin azalmasına katkıda bulunan sağlıklı kolesterol düzeylerini iyileştirme faydasını sağlar. Ayrıca zeytinyağının hem inme hem de kalp hastalığı riskinde azalma ile ilişkili doymamış yağların kaynağı olduğu da çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Zeytinyağı ve İltihap

Enflamasyonun, Alzheimer ve Tip 2 diyabet dahil olmak üzere dünyanın daha kronik sağlık sorunlarının arkasındaki ana etkenlerden biri olduğu düşünülmektedir. Antioksidanların rolü ve zeytinyağında bulunan oleik asit de dahil olmak üzere antienflamatuar etkilerine bakarak yapılan araştırmalar, zeytinyağının iltihaplanmayı ve C-Reaktif Protein (CRP) olarak bilinen iltihap belirtecini azaltmada rol oynadıklarını keşfetti. Bu çalışma da zeytinyağı ve iltihap kavramlarının birbiriyle bağlantılı olduğunu kanıtladı. Bazı çalışmalar, sızma zeytinyağının, ibuprofen ile aynı farmakolojik aktiviteyi paylaşan ve böylece doğal bir anti-enflamatuar görevi gören oleocanthal adı verilen bir antioksidan bileşik içerdiğini bulmuştur.

Zeytinyağı ve Ruh Hali

Sağlıklı bir diyetin bir parçası olarak (yüksek oranda meyve, sebze ve balık alımını içeren) zeytinyağı ve ruh hali konusunu içeren araştırmalarda, zeytinyağının depresyon riskini azaltmada rol oynadığı bulunmuştur. 2015 tarihli bir çalışma yaşlı insanlarda, zeytinyağı veya fındık yağı ile takviye Akdeniz diyeti uygulanmış ve bilişsel fonksiyonların arttığı keşfedilmiştir. Diğer araştırmalar, zeytinyağının Tip 2 diyabet ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu etkileri olabileceğini öne sürmektedir, ancak herhangi bir kesin sonuç çıkarmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.