Sodyum Elementi Nedir? Özellikleri Neler?
Sodyum elementi, atom numarası 11 olan yumuşak ve kaygan bir yapıya sahip alkali metaller grubunda yer alan bir elementtir. Periyodik cetvelde ve genel olarak Na kısaltması ile bilinir. Reaktif özelliğine sahip sodyum, sarı renginde alevli bir şekilde yanar. Ayrıca su ile temasa girdiğinde de şiddetli şekilde farklı tepkiler gösterir. Ayrıca havada hızlı bir şekilde oksitlenen bir element diyebiliriz. Saklanma koşulları da bu nedenle, hava ve su ile temas etmeyecek şekilde olmalıdır. Özellikleri dahilinde vazelin ve gazyağı gibi, hava-su temasını kesebilecek inert özelliğine sahip bir ortamda saklanması önerilir. Gümüşümsü beyaz rengine sahip sodyum, maddenin katı halindedir. Sodyum genel olarak; kaya tuzunda ve sodyum klorür-tuz halinde bulunur. Ayrıca deniz bitkilerinde de organik asitler ile birleşmiş şekilde yaygın olarak rastlanır.
Sodyum Elementinin Özellikleri
Sodyum özellikleri açısından baktığımızda, öncelikle yüksek reaktif bir madde olduğu için, doğada saf bir şekilde bulunmayan bir element olduğunu söyleyebiliriz. Sodyum vücut işlevleri kapsamında; kan ve vücut sıvılarının sinir uyarılarındaki işlemlerde öneme sahiptir. Ayrıca sodyuma, kalp fonksiyonları ile metabolizma düzenlemelerinde ihtiyaç duyulur.
- Sodyum, Alkali madenler grubunda yer alır ve 1807 yılında, Sodyum hidroksidin elektrolizi ile Davy tarafından keşfedilmiştir.
- Yumuşak bir yapıya sahiptir, fakat havada hızla oksitlenerek donuklaşır.
- Sodyum, 0.97 g-ml yoğunluğunda olup; 98 °C erime sıcaklığına ve 880 °C kaynama noktasına sahiptir.
- Sodyum elementi; yerkabuğunun ağırlık olarak yaklaşık yüzde 2,6’sını oluşturmaktadır.
- Sodyumu, hava etkisinden korumak adına; hava-su temasını önlemek için, vazelin yağı-gaz yağı gibi maddeler içinde saklanabilir.
- Güçlü bir indirgen olan sodyum, ametaller grubunda yer alan; hidrojen, halojen ve kükürtle birleşebilir. Birleşiklerde, +1 değere sahip olur.
- Aynı zamanda, birden fazla bileşiğin bulunduğu amalgam ile de cıva içinde çözünebilir.
- Sodyum metal halindeyken, su içinde yüzebilir fakat toz halinde olduğunda, su içinde patlayıcı ve zehirli bir madde haline dönüşür.
Sodyum Elementi Ne İşe Yarar?
Sodyum elementi ne işe yarar; sodyum ilk defa, Sir Humphry Davy adlı kişinin, kostik sodayı elektroliz ederek element formunda ayrıştırması sonucuna kadar, uzun bir süre bileşikler halinde kullanılmıştır. Ortaçağ dönemlerinde ise, sodyum bileşiğinin, baş ağrısı ilacı olarak da kullanıldığı ifade edilir.
- Sodyum günümüzde ise, ticari sektörde; sıvı sodyum klorürün, elektrolizi edilmesiyle üretilir. İlgili işlem Down hücresinde gerçekleşir. Ayrıca erime sıcaklığının, 700 °C nin altına düşürülmesi amacıyla, kalsiyum klorürle karıştırılmaktadır.
- Sodyum özellikleri, insan vücudunda da farklı işlevlere sahiptir. Günlük insan vücudunun, 4-6 g kadar sodyuma ihtiyaç duyar.
- Sodyum metabolizması; böbrek üstü bezinin korteks hormonları tarafından düzenlenir. Vücuttan atımı ise idrar yoluyla gerçekleşir.
- İnsan vücudunda; kronik böbrek hastalıkları, yanık olayları, İshal, kusma ve terleme, bağırsak tıkanması gibi durumlarda, sodyum miktarı azalır. Azalan miktar ise karşılanmalıdır. Dehidratasyon rahatsızlığı sonucunda ise, böbrek üstü bezinin yoğun çalışması sonucu, artış gösterecektir.
Sodyum Elementi Kullanım Alanları Neler?
Sodyum elementi kullanım alanları, günlük hayatımızın içinde birçok besin maddesinde de doğal olarak bulunabilir. Aynı zamanda sıvı içecek olarak sodalarda da, ticari sektörde yer alır. Sodyum, genel anlamda esterlerin organik bileşiklerinin yapımlarında kullanılır.
- Alkali metal sodyum, yaşam için gerekli olan tuzun birleşimi denilebilir. Sodyum klorür, NaCl bileşen yapısına sahiptir.
- Yağlı asitlerle beraber, sabun yapımında da kullanılır.
- Metallerin yüzeyini temizlemek ve düzgünleştirme amacıyla,
- Sodyum aynı zamanda, erimiş tuzların saflaştırma işleminde ve buharlı lambalarda da kullanıma sahiptir.
Yorum gönder