Stronsiyum

“Sr” sembollü ile gösterilen kimyasal elementtir. Periyodik tablonun 2. Grubunda yer alır. Kırmızı işaret fişekleri ve fosforlarda bir bileşen olarak kullanılır ve radyoaktif serpinti için temel sağlık tehlikesidir. Doğal olarak oluşan stronsiyum dört kararlı izotopun bir karışımıdır. Yaklaşık 16 sentetik radyoaktif izotop arasında en uzun ömürlü olanı nükleer reaksiyonlarla üretilmiştir. Stronsiyum-90 (28.9 yıl yarılanma ömrü) olan bu izotop nükleer patlamalarla oluşur. Radyoaktif serpintiğin en tehlikeli bileşeni olarak kabul edilir. Bununla birlikte, kontrollü koşullar altında, bazı yüzeysel kanserlerin ve kemik kanserinin tedavisi için kullanılmıştır. Ayrıca kalınlık göstergelerinde bir kaynak olarak kullanılır.  Radyoaktif bozunumunun ısısının, navigasyon şamandıralarında, uzak hava istasyonlarında ve uzay araçlarında kullanıldığı bilinmektedir. Stronsiyum, daha yüksek yaşam formları için önemli bir element değildir ve tuzları genellikle toksik değildir. Stronsiyum-90’ı tehlikeli yapan aynı “kemik arama” özelliği, kemik yoğunluğunu ve büyümesini arttırmak için stronsiyum takviyelerinde faydalı bir şekilde kullanılır.

Stronsiyum Tarihi

Stronsiyum kurşun gibi yumuşak bir metaldir ve taze kesildiğinde gümüşi bir parlaklığa sahiptir. Sarımsı bir renk almak için havada hızla reaksiyon gösterir. Bu nedenle depolama için oksijenden korunmalıdır. Doğada serbest oluşmaz. Tek başına stronsiyumun sadece iki esas cevherleri vardır. Bir maden olarak Strontian köyü yakınlarında bir kurşun madeninden, Argyll içinde İskoçya’da bulunmaktaydı. Adair Crawford ve 1789 yılında William Cruickshank büyük olasılıkla farklı bir madde olduğuna dikkat çekti. Kimyager Thomas Charles Hope, toprak anlamına gelen ve bulunduğu köyden adını alan elemente stronsiyum adını verdi. Metal 1808’de izole edildi. Sir Humphry Davy, elektrolize yöntemini kullanarak cıva oksit ile nemli hidroksit veya klorür karışımını cıva katotta elde ettikten sonra amalgamdaki cıvayı buharlaştırdı. Stronsiyum tarihi yakın zamanlara denk gelmektedir. Bu elementin keşfinin ardından değeri zamanla artmıştır.

Stronsiyum Kullanım Alanları

Dünya kabuğunun yaklaşık yüzde 0,04’ünü oluşturur. Stronsiyumun en önemli ticari kaynağı selestindir. Dünya arzının büyük kısmı Çin’den geliyor. İspanya ve Meksika kalan arzların çoğunu sağlıyor. Stronsiyum, katot olarak hareket eden soğutulmuş bir demir çubuğun kaynaşmış bir potasyum karışımının yüzeyine temas ettiği elektroliz kontakt katot yöntemi ile elde edilir. İyi bir elektrik iletkendir ancak elementer stronsiyum kullanım alanları nispeten azdır. Bunlardan biri, döküm motor bloklarında ve tekerleklerinde alüminyum veya magnezyum için bir alaşım maddesi olarak kullanılmasıdır. Stronsiyum metalin işlenebilirliğini ve sürünme direncini arttırır.