Türk Devletleri Listesi

Türk devletleri Türk topluluklar tarafından oluşturulmuş beylikler ve bağımsız cumhuriyetler, özerk cumhuriyetler, imparatorluklar ve hanedanlıklar tarihte yer edinmiştir.

1- İLK ÇAĞ

2- ORTA ÇAĞ’DA İSLAM ÖNCESİ DÖNEM

3- İSLAM SONRASI DÖNEM

Dönem Anadolu Beylikleri
Moğol İstilası Sonrası Dönem
Dönme Anadolu Beylikleri
Azerbaycan Hanlıkları

4- ESKİ CUMHURİYETLER

5- SOVYETLER BİRLİĞİ DÖNEMİ CUMHURİYETLERİ

Özerk Sovyet Cumhuriyetleri
Sovyet Cumhuriyetleri

6- TÜRK DEVLETLERİ

7- ÇAĞDAŞ ÖZERK CUMHURİYET VE BÖLGELER

Rusya’ya bağlı özerk cumhuriyetler
Türklerin çoğunlukta yaşadığı özerk cumhuriyetler
Türklerin azınlıkta yaşadığı özerk cumhuriyetler

Türk devletlerini bu şekilde sınıflandırabiliriz.

İlk Çağ Devletleri

Büyük Hun İmparatorluğu Tarih: MÖ 220-46

Hunların kültürlerini anlayabilmek için arkeoloji eserleri hariç Çin kaynaklarına bakılması gereklidir çünkü arkalarında kendi belgelerini bırakmamışlardır. Çin kaynaklarına göre liderlere tanhu olarak tanınmaktadır. Tanhu’nun Tanhun lakabı: Sonsuz genişlik. Ordu ücret karşılığında çalışmıyordu, atlı askerler çoğunluktaydı, ok, yay, kargı ve kılıç kullanılır. Şamanizim ve Tengricilik dinlerine inanırlar.

Doğu Hun Devleti Tarih: MÖ 46 -MS 48
Batı Hun Devleti Tarih: MÖ 46-36
Güney Hun Devleti veya Batı Hun İmparatorluğu Tarih: MS 48-215
Kuzey Hun İmparatorluğu Tarih: MS 48-156
Kidarite Krallığı Tarih: MS 320-500
Avrupa Hun İmparatorluğu Tarih: MS 370-469

Atilla hunların en önemli liderleridir. Avrupa Hun İmparatorluğu yaşantı olarak göçebe hayatı tercih etmişlerdir. Atilla çok fazla seferler düzenlerdi ve acımasız olarak bilinirdi batı kaynaklarda ‘Tanrının kırbacı’ olarak yazılıdır.

Ak Hun İmparatorluğu Tarih: Milattan sonra 420-567
Kuzey Vey İmparatorluğu Tarih: Milattan sonra 368-535

Orta Çağ İslamiyet Öncesi Dönemdeki Devletler

Göktürk Kağanlığı Tarih: Milattan sonra 552-558

Türk adını ilk alan devlettir. Yerleşik hayata geçilmiştir bununla beraber belirli bir kültürleri oluşmuştur. Göktürk Hükümdarları halk tarafından kağan olarak unvan alır. Önceki devletlere göre en geniş toprak ve en fazla güce sahip olan Türk devletidir. Gelişmiş bir yazıları vardır ve gelişmiş bir takvimleri vardır

Batı Göktürk Kağanlığı Tarih: 583-657
Doğu Göktürk Kağanlığı Tarih: 583-630
Seyento Hanlığı Tarih: 630-647
Kutrigurlar Tarih: 5.- 6. yüzyıl
Otrigurlar Tarih: 5.- 6. Yüzyıl
Büyük Bulgar Hanlığı Tarih: 630-665
Tuharistan Yabgu Devleti Tarih: 630- 700
Hazar İmparatorluğu Tarih: 630-965
Türk Şah Tarih: 665-850
Birinci Bulgar İmparatorluğu Tarih: 632-1018
Kangar Birliği Tarih: 659-750
İdil Bulgarları Tarih: 665-1391
İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı Tarih: 681-744
Türgişler Tarih: 717-766
Uygur Kağanlığı Tarih: 744-840
Oğuz Yabguluğu Tarih: 750-1055
Karguklar Tarih: 766-840
Kansu Uygar Krallığı Tarih: 848-1036
Karahoca Uygur Krallığı Tarih: 991-1209

İslamiyet Sonrasındaki Devletler ve Tarihleri

Karahanlı Devleti Tarih: 840-1042

Peçenek Hanlığı Tarih: 860-1091

Kıpçak Hanlığı Tarih: 9 – 13. yüzyıl

Toluoğulları Tarih: 868-905

Kansu Uygur Krallığı Tarih: 905-1226

Karahoca Uygur Krallığı Tarih: 911-1368

Akşitler Tarih: 936-969

Oğuz Yabgu Devleti Tarih: 950-1040

Gazne Devleti Tarih: 962-1187

Gazneliler bu ismi günümüzde de bulunan Afganista’nın il sınırları içinde olan gazne ilinden almıştır. Gazneliler bulundukları topraklarıda önceden yaşan farslardan etkilenerek gün geçtikçe fars kültürünü benimsemişlerdir. Gazne devletinin anlayışı islamı benimseyen ”Allahın yeryüzündeki gölgesi’ anlayışını anımsayan ve anımsatan bir devlettir. Gazneliler kurulduğu dönemde genişlemek istedikleri için orduları her durumda hazır olarak beklerdi.

Büyük Selçuk Devleti Tarih: 1037-1194

Büyük Selçuklu Devleti’ni ilk temelini atıp kuranlar oğuz boyları olarak adlandırılır. Bu boylardan akla ilk gelen Dukak Bey ve devletin adını oğlundan esinlenerek verildiği biliniyor. 1040 da Gaznelilere karşı çok önemli bir savaş kazanmışlardır( dandanakan). Selçuklu devleti 1048 de Bizans’a karşı savaşmıştır ve bu savaş Türk milleti olarak ilk kez Bizans’la savaşma ve ilk kez Bizans’a karşı zafer olarak tarihe yazılmıştır. Sultan melikşah döneminde çok güçlenmiştir.1157 de devlet yıkılmıştır

Doğu Karahanlılar Tarih: 1042-1211

Batı Karahanlılar Tarih: 1042-1212

Suriye Selçukları Tarih: 1092-1117

Anadolu Selçukları Tarih: 1092-1243

Kirman Selçukları Tarih: 1092-1230

Hazermşahlar Devleti Tarih: 1097-1231

Böriler Tarih: 1127-1259

Zengiler Tarih: 1127-1259

İl-Denizliler Tarih: 1146-1225

Erbil Beyliği Tarih: 1146-1232

Sargurlular Tarih: 1147-1284

Irak Selçukluları Tarih: 1157-1194

Memluk Hanedanlığı Tarih: 1206-1290

Karluk devleti Tarih: 1212-1300

Mengüçlü Beyliği Tarih: 1072-1277

Çaka Beyliği Tarih: 1081-1098

Dilmaçoğulları Beyliği Tarih: 1085-1192

Çubukoğulları Beyliği Tarih: 1085-1092

Danişmendli Beyliği Tarih: 1092-1202

Saltuklu Beyliği Tarih: 1092-1202

İnaloğulları Beyliği Tarih: 1098-1183

Ahlatşahlar Beyliği Tarih: 1100-1207

Artuklular Tarih: 1102-1408

Çobanoğulları Tarih: 1227-1309

Tanrıbermiş Beyliği Tarih: 1074-1098

Moğol İstilası Sonrası Dönem

Altın Orda Devleti Tarih: 1242-1502

Çağatay Hanlığı Tarih: 1227-1347

Bahri Hanedanı Tarih: 1250-1389

Haleci Hanedanı Tarih: 1290-1321

Osmanlı Devleti Tarih: 1299-1922

Osmanlı Devleti ismini de aldığı Osman Bey büyük bir emek vererek küçük bir bölgede bu beyliği kurdu. Osmanlı Devleti’nin kurulduğu bölgeden kaynaklı olarak bazı durumlar oluşur. Bu yüzden ilk başkenti Söğüt olarak seçilir. Koyunhisar savaşı Bizans’la sürecek olan büyük kavgasının ilk başlangıcıdır. Orhan Bey döneminde gerçekleşen bu olay devletin aslında temelini güçlendirmede yeterli olur. İlk düzenli orduyu kurmak için baya uğraşlar sarf edilmiş ve kurulmuştur. Merkeziyetçi olma anlayışını fatih döneminde benimsemişlerdir. Fethedilemeyen İstanbul Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir ve ilk kez havan topu kullanılmıştır.

Basarab Hanedanı Tarih: 1310-1627

Tuğluk Hanedanı Tarih: 1321-1398

Timur Hanedanı Tarih: 1370-1507

Bengal Sultanlığı Tarih: 1352-1576

Akkoyunlular Tarih: 1378-1508

Karakoyunlular Tarih: 1380-1469

Nogay Ordası Tarih: 1398-1642

Kazan Hanlığı Tarih: 1438-1552

Kırım Hanlığı Tarih: 1441-1783

Astrahan Hanlığı Tarih: 1446-1556

Kasım Hanlığı Tarih: 1452-1681

Sibir Hanlığı Tarih: 1464-1598

Kazak Hanlığı Tarih: 1465-1847

Beridşahlar Sultanlığı Tarih: 1489-1619

Adilşahlar Tarih: 1490-1686

Safeviler Tarih: 1502-1736

Kutbşahlar Tarih: 1512-1687

Yarkand Hanlığı Tarih: 1514-1680

Hive Hanlığı Tarih: 1515-1920

Babür İmparatorluğu Tarih: 1526-1858

Buhara Hanlığı Tarih: 1561-1785

Afşar Hanedanı Tarih: 1736-1802

Hokand Hanlığı Tarih: 1709-1876

Haydarabad Nizamlığı Tarih: 1724-1948

Buhara Emirliği Tarih: 1785-1920

Kaçar Hanedanı Tarih: 1781-1925

Iı. Dönem Anadolu Beylikleri

Karamanoğulları Tarih: 1256-1483
İnançoğulları Beyliği Tarih: 1261-1368
Sahipataoğulları Beyliği Tarih: 1275-1342
Pervaneoğulları Beyliği Tarih: 1277-1322
Eşrefoğulları Tarih: 1280-1326
Menteşeoğulları Tarih: 1280-1424
Dobruca Beyliği Tarih: 1281-1299
Alaiye Beyliği Tarih: 1293-1421
Karesioğulları Tarih: 1297-1360
Candaroğulları Beyliği Tarih: 1299-1462
Osmanloğulları Beyliği Tarih: 1299-1922
Germiyanoğulları Beyliği Tarih: 1300-1423
Hamitoğulları Beyliği Tarih: 1301-1423
Saruhanoğulları Tarih: 1302-1410
Tacettinoğulları Beyliği Tarih: 1303-1415
Aydınoğulları Tarih: 1308-1426
Tekeoğulları Tarih: 1321-1390
Ramazanoğulları Tarih: 1325-1608
Eretna Beyliği Tarih: 1335-1381
Dulkadiroğulları Tarih: 1339-1521
Kadı Burhaneddin Ahmet Devleti Tarih: 1381-1398

Azerbaycan Hanlıkları

Mağara Hanlığı Tarih: 1610 – 1925
Kuba Hanlığı Tarih: 1726 – 1806
Bakü Hanlığı Tarih: 1735 – 1806
Şeki Hanlığı Tarih: 1743 – 1826
Cavad Hanlığı Tarih: 1747 – 1805
Tebriz Hanlığı Tarih: 1747 – 1802
Gence Hanlığı Tarih: 1747 – 1804
Derbent Hanlığı Tarih: 1747 – 1806
Erdebil Hanlığı Tarih: 1747 – 1808
Halhal Hanlığı Tarih: 1747 – 1809
Zencan Hanlığı Tarih: 1747 – 1810
Hoy Hanlığı Tarih: 1747 – 1819
Şirvan Hanlığı Tarih: 1747 – 1820
Maku Hanlığı Tarih: 1747 – 1822
Karabağ Hanlığı Tarih: 1747 – 1822
Serap Hanlığı Tarih: 1747-1822
Talış Hanlığı Tarih: 1747 – 1826
Revan Hanlığı Tarih: 1747 – 1828
Karadağ Hanlığı Tarih: 1747 – 1828
Nahıvan Hanlığı Tarih: 1747 – 1828
Merend Hanlığı Tarih: 1747 – 1828
Urmiye Hanlığı Tarih: 1747 – 1865

Eski Cumhuriyetler

Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti Tarih: 31 Ağustos 1913 – 29 Ekim 1913
Başkurtistan Cumhuriyeti Tarih: 15 Kasım 1917 – 4 Kasım 1918
Kırım Halk Cumhuriyeti Tarih: 1917-1918
Türkistan Milli Devleti Tarih: 1917-1918
Aras Cumhuriyeti Tarih: 1918
Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükûmeti Tarih: 1918-1919
İdil Ural Devleti Tarih: 1918-1919
Alaş Orda Tarih: 1917-1920
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Tarih: 1918 – 1920
Azadistan Tarih: 1919-1920
Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti Tarih: 12 Kasım 1932 – 6 Şubat 1934
Hatay Cumhuriyeti Tarih: 1938-1939
Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti Tarih: 1921-1944
Azerbaycan Milli Hükûmeti Tarih: 1945
Doğu Türkistan Cumhuriyeti Tarih: 12 Kasım 1944 – 20 Ekim 1949
Ankara Hükûmeti Tarih: 3 Mayıs 1920 – 29 Ekim 1923
Kıbrıs Türk Federe Devleti Tarih: 1975-1983

Sovyetler Birliği Dönemi Cumhuriyetleri

Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 30 Nisan 1918 – 27 Ekim 1924
Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 23 Mart 1919 – 11 Ekim 1990
Tataristan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 27 Mayıs 1920-30 Ağustos 1990
Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 18 Ekim 1921 – 30 Haziran 194512 Şubat 1991 – 26 Şubat 1992
Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 27 Nisan 1922 – 27 Eylül 1990
Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 21 Nisan 1925 – 24 Ekim 1990
Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 20 Ocak 1921 – 24 Mayıs 1991
Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 20 Ocak 1921 – 7 Temmuz 1924
Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 9 Şubat 1924 – 17 Kasım 1990
Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 20 Mart 1932 – 9 Ocak 1992
Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 5 Aralık 1936 – 16 Mayıs 1992
Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 10 Ekim 1961 – 12 Aralık 1990
Dağlık-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 25 Ekim 1990 – 31 Mart 1992
Karaçay-Çerkez Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 18 Kasım 1990 – 17 Ekim 1991
Hakas Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 3 Temmuz 1991 – 29 Ocak 1992

Sovyet Cumhuriyetleri

Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti Tarih: 26 Nisan 1920 – 17 Şubat 1925
Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti Tarih: 8 Ekim 1920 – 17 Şubat 1925
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 28 Nisan 1920 – 25 Aralık 1991
Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 27 Ekim 1924 – 25 Aralık 1991
Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 13 Mayıs 1925 – 26 Aralık 1991
Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: 5 Aralık 1936 – 26 Aralık 1991
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tarih: Aralık 1936 – 26 Aralık 1991